Spór o filozofię chrześcijańską w polskiej prasie katolickiej lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku

  • Dr hab. Mirosław Tyl Uniwersytet Śląski
Słowa kluczowe: filozofia chrześcijańska, tomizm, „Znak”, „Więź”, „Tygodnik Powszechny”

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie dyskusji na temat koncepcji filozofii chrześcijańskiej, toczących się w polskiej prasie katolickiej pod koniec 50. i w latach 60. XX wieku. Podejmowano w nich problemy funkcji filozofii w kształtowaniu formacji ludzi wierzących oraz kwestie teoretyczne – te z biegiem lat coraz dojrzalej. Spór o filozofię chrześcijańską był przy tym przede wszystkim sporem z tomizmem, któremu zarzucano zamknięcie się w hermetycznej problematyce własnej oraz integryzm wobec filozofii i nauki współczesnej. Okazję do pierwszych dyskusji stworzyło warszawskie spotkanie filozofów zorganizowane przez Klub Inteligencji Katolickiej (KIK) w maju 1960 roku, drugą – wystąpienie A. Siemianowskiego na łamach „Więzi” w 1963 roku; trzecią – filozoficzna publicystyka J. Tischnera z drugiej połowy lat 60. Dyskusje te antycypowały spór J. Tischnera z tomizmem egzystencjalnym, toczący się w latach 70.

Bibliografia

Bortnowska, Halina. 1961a. Światopogląd – filozofia – nauki szczegółowe. Znak, 4 (82), 563-573.

Bortnowska, Halina. 1961b. Kościół, laicyzm i kultura masowa. Znak, 6 (84), 843-851.

Bortnowska, Halina. 1964. Rozprawa z metodą. Więź, 3 (71), 68-78.

Borzym, Stanisław. 1995. Tło filozoficzne nauki polskiej. Od odzyskania niepodległości do stalinowskiego Pierwszego Kongresu Nauki Polskiej. Przegląd stanowisk. Warszawa: IFiS PAN.

Celiński, Bolesław. 1964. Czy spór o tomizm? Więź, 4 (72), 78-82.

Chojnacki, Piotr. 1952. Rozwój a kryzys tomizmu. Tygodnik Powszechny, 2 (256), 1.

Chudy, Wojciech. 1985. Filozofia polska po II wojnie światowej. Studia Philosophiae Christianae, 1 (26), 129-141.

Eska, Juliusz. 1958. O kierunek katolickiej formacji intelektualnej. Więź, 5(9), 11-20.

Eska, Juliusz i Adam Stanowski. 1958. Wstęp do dialogu z „polskim egzystencjalizmem”. Więź, 2 (1), 26-38.

Eska, Juliusz. 1963. Kościół otwarty. Kraków: Znak.

Faytt, Tytus. 1964. Po co tomizm? Więź, 3 (71), 79-82.

Głosy o współczesnych postawach religijnych w Polsce. 1961. Znak, 12 (90), 1611-1677.

Gogacz, Mieczysław. 1961. Trzeba pozostać w krainie filozofów. Znak, 4 (82), 557-562.

Kamiński, Stanisław. 1960. O niejednostronną metodę metafizyki. Znak, 11 (77), 1423-1427.

Kołakowski, Leszek. 1960. Głos w dyskusji o filozofii katolickiej. Znak, 11 (77), 1402-1406.

Kosicki, Piotr. 2008. Promieniowanie personalizmu. Mounier, „Esprit” i początki „Więzi”. Więź, 2-3 (592), 111-122.

Kowalski, Jerzy. 1999. Tomizm z nakazu? Więź, 7 (489), 92-98.

Michnik, Adam, Józef Tischner i Jacek Żakowski. 1995. Między Panem a Plebanem. Kraków: Znak.

Morawska, Anna. 1963. Perspektywy. Katolicyzm a współczesność. Warszawa: SIW Znak Biblioteka Więzi.

Odcięci od źródeł. O encyklice „Fides et ratio” ze Stefanem Swieżawskim i Karolem Tarnowskim rozmawia Anna Karoń-Ostrowska. 1999. Więź, 1 (483), 15-21.

Ostoja, Jolanta. 1964. Filozofia najbardziej współczesna. Więź, 4(72), 75-78.

Piwowarczyk, Jan. 1951. Czy „kryzys tomizmu”?. Tygodnik Powszechny, 4 (345), 1-2.

Schaff, Adam. 1951. Zadania frontu filozoficznego w świetle uchwał I Kongresu Nauki Polskiej. Myśl Filozoficzna, 1-2, 16-49.

Siemek, Marek. 2002. Wolność, rozum, intersubiektywność. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Siemianowski, Andrzej. 1963. Spór o aktualną wartość tomizmu. Więź, 11-12 (67), 30-39.

Siemianowski, Andrzej. 1964. Odpowiedź polemistom. Więź, 4 (72), 82-89.

Stępień, Antoni. 1982. Elementy filozofii. Lublin: RW KUL.

Stróżewski, Władysław. 1969. Dialektyka ludzkiego myślenia. Rozmowa z ks. prof. Stanisławem Kamińskim. Znak, 6 (180), 713-720.

Tarnowski, Karol. 1999. W odpowiedzi księdzu Jerzemu Kowalskiemu. Więź, 7 (489), 98-100.

Tischner, Józef. 1960. Zagadnienie istnienia Boga w świadomości współczesnego katolika. Przyczynek do badań nad strukturą polskiego katolicyzmu powiatowego. Więź, 1 (21), 64-75.

Tischner, Józef. 1966a. Dyskusja o duszpasterstwie akademickim. Znak, 1-2 (139-140), 29-30.

Tischner, Józef. 1966b. Filozofia czeka na wcielenie. Esej z pogranicza historii i filozofii. Znak, 1-2 (139-140), 87-103.

Tischner, Józef. 1966c. Jezus egzystencjalizmu. Znak, 6 (144), 743-762.

Tischner, Józef. 1967. W kręgu spraw psychologii i filozofii. Znak, 1 (151), 80-107.

Tischner, Józef. 1970. O co właściwie chodzi? Znak, 7-8 (193-194), 1013-1027.

Tischner, Józef. 1981. Polski kształt dialogu. Paris: Editions Spotkania.

Warszawskie spotkanie filozofów. 1960. Znak, 11 (77), 1397-1444.

Wilkanowicz, Stefan. 1961. Powrót z krainy filozofów. Znak, 2 (80), 137-153.

Wojtyła, Karol. 1961. Uwagi o życiu młodej inteligencji. Znak, 6 (84), 761-769.

Opublikowane
2021-05-22
Dział
Z problematyki filozoficznej