Zjazdy (Konferencje) biskupów polskich w okresie międzywojennym
Abstrakt
Konferencja Episkopatu Polski obejmowała biskupów wszystkich trzech obrządków, którzy łącznie wykonywali swoje funkcje duszpasterskie. Uchwały zjazdów nie posiadały charakteru prawa partykularnego, tylko biskupi mogli je wprowadzać w swoich diecezjach. Konferencjom przewodniczyli prymasi polscy lub najstarsi hierarchicznie biskupi. Przełomowe znaczenie dla organizacji zjazdów miały spotkania w Gnieźnie w roku 1919 i 1928. Organem wykonawczym Konferencji Biskupów był Komitet Biskupów, a od roku 1928 Komisja Prawna. Celem usprawnienia pracy kolegialnej powoływano komisje episkopatu, początkowo przeważnie do załatwienia jakiejś sprawy, a po 1928 roku miały one charakter stały. W okresie międzywojennym odbyło się 38 Konferencji Episkopatu Polski, w tym 16 nadzwyczajnych.
Bibliografia
Źródła archiwalne i drukowane:
Archiwum Diecezjalne Siedleckie w Siedlcach – ADS, Akta ogólne Konferencji Biskupów.
Sygn. K III nr 35, Protokoły Zjazdów Biskupów 1919-1939 – PZB.
Sygn. K III nr 35, Protokoły z posiedzeń Komitetu Biskupów 1924-1925 – PKB.
Acta Nuntiaturae Poloniae. Achilles Ratti (1918-1921), t. 57, vol. 1, red. Stanisław Wilk. 1995. Romae: Institutum Historicum Polonicum Fundatio Lanckoroński.
Codex Iuris Canonici. 1974. Typis Polyglota Vaticana.
I Diari di Achille Ratti i Visitatore Apostolico in Polonia (1918-1919), red. Sergio Pagano, Gianni Venditti. 2013. Cittá del Vaticano.
Kakowski, Aleksander. 2000. Z niewoli do niepodległości. Pamiętniki. Kraków: Platan.
Pierwszy Synod Plenarny w Rzeczypospolitej. 1936. Warszawa (drukowano jako manuskrypt).
Opracowania:
Brudzisz, Marian. 1985. Czarnecki Mikołaj bp. W: Encyklopedia Katolicka, red. Romuald Łukaszyk, t. 3, 757. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Fąka, Marian. 1977. Kwestia prymasostwa w okresie arcybiskupich rządów kardynała Edmunda Dalbora (1915-1926). Prawo Kanoniczne, 1-2, 101-123; 3-4, 109-129.
Hemperek, Piotr. 1970. Stanowisko prawne konferencji biskupów, Prawo Kanoniczne, 1-2, 21-43.
Hemperek, Piotr. 1977. Konferencje biskupów metropolii warszawskiej (1906-1925). Roczniki Teologiczno-Kanoniczne, 5, 45-58.
Hospes, 1927. Konferencje episkopatu prowincji warszawskiej (1906-1918). Ateneum kapłańskie, 20, 109-126.
Jezusek, Wacław. 1971. Jak doszło do pierwszego spotkania episkopatu polskiego w Warszawie. Prawo Kanoniczne, 3-4, 331-333.
Karbownik, Henryk. 1991. Wkład abpa Antoniego Juliana Nowowiejskiego w prace konferencji biskupów polskich w latach 1909-1939. W: Arcybiskup Antoni Julian Nowowiejski (1908-1941) w pięćdziesiątą rocznicę męczeńskiej śmierci, red. Andrzej Suski, Wojciech Góralski i Tadeusz Żebrowski, 235-254. Płock: Płockie Wydawnictwo Diecezjalne.
Kosiński, Stanisław. 1974. Schemat biograficzny kard. Augusta Hlonda, prymasa Polski 1881-1948. Nasza Przeszłość, 42, 9-24.
Kozyrska, Antonina. 2004. Arcybiskup Edward Ropp. Życie i działalność. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Krasocki, Krzysztof. 1996. Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny. Poznań: Bene Nati.
Kumor, Bolesław. 1980. Ustrój i organizacja Kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej (1772-1918). Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
Mysłek, Wiesław. 1966. Kościół katolicki w Polsce w latach 1918-1939 (Zarys historyczny). Warszawa: Książka i Wiedza.
Padacz, Władysław. 1970. Pierwsza Konferencja Episkopatu Polskiego. Homo Dei, 4, 310-312.
Pest, Czesław. 2004. Kardynał Edmund Dalbor (1869-1926). Pierwszy prymas Polski odrodzonej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Pietrzykowski, Jan. 1982. Konferencje Episkopatu Polski w latach 1919-1939. Lublin (mps, Biblioteka WSD Ląd).
Rosowski, Witalij. 2008. Dzieje rzymskokatolickiej diecezji kamienieckiej w latach 1918-1941. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Sołtyszewski, Stefan. 1967. Konferencje biskupów. Prawo Kanoniczne, 3-4, 29-44.
Sztafrowski, Edward. 1984. Konferencje Biskupie (studium historyczno-kanoniczne). Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
Wilk, Stanisław. 1988. Funkcja prymasa Polski w II Rzeczypospolitej. Studia Theologica Varsaviensia, 26, 161-188.
Wilk, Stanisław. 1992. Episkopat Kościoła Katolickiego w Polsce w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Włodarczyk, Tadeusz. 19862. Konkordaty. Zarys historii ze szczególnym uwzględnieniem XX wieku, t. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Wolny, Jerzy. 1986. Arcybiskup Adam Stefan Sapieha o zadaniach episkopatu i biskupa. W: Księga Sapieżyńska, red. Jerzy Wolny, t. 2, 59-69. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
