Towarzystwo Salezjańskie wobec potrzeb szkolnictwa zawodowego w okresie międzywojennym

  • Jan Niewęgłowski, SDB SDB UKSW, Warszawa
Słowa kluczowe: szkolnictwo zawodowe, system prewencyjny, okres międzywojenny, Towarzystwo Salezjańskie, działalność wychowawcza

Abstrakt

W 1918 r. Polska odzyskała niepodległość. Odbudowa kraju napotykała na wiele trudności. Jednym z obszarów wymagającym wiele pracy i nakładów była oświata. Na tym polu brakowało wszystkiego – struktur, doświadczenia, podręczników, a przed wszystkim kompetentnej kadry. W proces odbudowy kraju czynnie włączyło się Towarzystwo Salezjańskie, obecne już na ziemiach polskich zaboru austriackiego od 1898 r. Pierwszym obszarem działalności salezjanów były szkoły ogólnokształcące. Ze względu na dużą liczbę sierot wojennych otwierano również sierocińce i domy dziecka. W pracy młodzieżowej salezjanie zdawali sobie sprawę, że jedną ze skuteczniejszych metod niesienia pomocy młodzieży biednej, będzie umożliwienie jej zdobycia zawodu. Dlatego, zgodnie ze wskazaniami swojego Założyciela, rozpoczęli organizowanie kształcenia zawodowego. Rozkwit pierwszej szkoły zawodowej w Oświęcimiu i powstawanie kolejnych, zaowocowało nazwaniem salezjanów zakonem „rzemieślniczym”.

Bibliografia

Archivio Salesiano Centrale - (ASC) - Rzym

Sygn: E 004, Polonia – Lodz. Warszawa.

F 654, 38. Case soppresse. KAF – LY, Statut Lubomirskich.

Archiwum Salezjańskiej Inspektorii Krakowskiej - ASIK

Sygn: A 48 Kielce. Reskrypt Ministerstwa.

A 117. Kielce.

A 466. Oświęcim.

A 521. Schronisko im. Księcia Al. Lubomirskiego.

A 634. Schronisko im. Księcia Al. Lubomirskiego

Archiwum Salezjańskiej Inspektorii Warszawskiej - ASIW

Sygn: T. Siemca. Dokumentacja.

T. Warszawa. Bursa. Dobra.

T. Byłe placówki: Warszawa, Łódź.

T. Byłe placówki na Wschodzie. Dworzec.

T. Łódź. Wodna

T. Wilno. Dobrej Rady.

Archiwum Salezjańskiej Inspektorii Pilskiej - ASIP

Sygn: T. Warszawa. Ks. Siemca. Zakład ks. Siemca.

Aristol. 1937. Piętnastolecie Zakładu Dworzeckiego. „Pokłosie Salezjańskie” 12: 257 – 259.

Bursa dla młodz. rękodzielniczej i przemysłowej im. Lubomirskiego w Krakowie (1911). 1928. „Pokłosie Salezjańskie” 1: 31 - 32.

[Dwudziestopięciolecie] 25-lecie działalności salezjańskiej w Polsce. 1923. Mikołów [bw].

Historia powstania i rozwoju zakładu „Powściągliwość i Praca” w Wilnie. [brw]. Wilno, Znicz.

Kolasa Karol, Wąsowicz Jarosław. 2010. Salezjańska Szkoła Mechaniczna w Łodzi (1922-1962). Organizacja, funkcjonowanie, represje, likwidacja. Łódź. Instytut Pamięci Narodowej, Wydawnictwo Salezjańskie.

Krawiec Jan. 2004. Powstanie Towarzystwa św. Franciszka Salezego oraz jego organizacja i działalność na ziemiach polskich. Kraków. Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego.

Ks. dr. Piotr Tirone, Sprawozdanie Inspektora X.X. Salezyanów w Polsce za rok 1917. 1918. „Pokłosie Salezjańskie” 1-2: 1 - 4.

Ks. P. Tirone, Do Pomocników i Pomocnic Salezjańskich. 1924. „Pokłosie Salezjańskie” 1: 1 – 4.

Misiaszek Kazimierz. 2012. Pedagogia salezjanów [Towarzystwa św. Franciszka Salezego]. w: Pedagogie katolickich zgromadzeń zakonnych. Historia i współczesność, Kostkiewicz K. (red.), t. I, 229 – 269. Kraków. Impuls.

Nekrolog. 1926. „Wiadomości Szkoły Rzemiosł” 2: 4.

Niewęgłowski Jan. 2003. Bosko Jan. w: Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, Pilch T. (red.), t. I, 422 – 425. Warszawa, Żak.

Pożar w Dworcu. 1938. „Pokłosie Salezjańskie” 1: 28.

Rosset Emil. 1929. Łódź miasto pracy. Łódź. [bw].

Salezjańska szkoła zawodowa w Krakowie, ul. Rakowicka 27. 1936. „Pokłosie Salezjańskie” 1: 26 – 27.

Salezjańska Szkoła Zawodowa w Łodzi, ul. Wodna 34. 1936. „Pokłosie Salezjańskie” 1: 27 – 28.

Salezjańska Szkoła zawodowa w Wilnie, ul. Dobrej Rady 22. 1936. „Pokłosie Salezjańskie” 1: 31 – 32.

Szczerba Kazimierz. 1973. Salezjańskie szkoły zawodowe w Polsce 1901 – 1939. „Nostra. Biuletyn Salezjański” 28: 14 – 21.

Szkoła Ogrodnicza w Krakowie. 1939. „Pokłosie Salezjańskie” 6:144.

Straszewicz Marzenna. 2006. Lubianiec Karol, w: Encyklopedia Katolicka, Wilk S. (red.), t. XI, 39. Lublin. Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Ślósarczyk Jan. 1960 – 1969. Historia prowincji świętego Jacka Towarzystwa Salezjańskiego w Polsce, t. II. Pogrzebień. mps.

Śp. ks. kan. J. Siemiec (wspomnienie pośmiertne). 1919. „Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie” 5: 152.

Śp. ks. Kanonik Antoni Bożek. „Pokłosie Salezjańskie” 1924. 1: 9 – 10.

Śp . ks. Maria Michałowa Radziwiłłowa. 1930. „Bazylika” 7: 1.

Świda Andrzej. 1974. Salezjańskie szkolnictwo w Polsce (zarys). w: Popowski R., Wilk S., Lewko M. (red.), 75 lat działalności salezjanów w Polsce. Księga pamiątkowa. 37 – 57. Łódź-Kraków. Towarzystwo Salezjańskie.

Świda Andrzej. 1984. Towarzystwo Salezjańskie. Rys historyczny. Kraków. Inspektorat Towarzystwa Salezjańskiego.

[Trzydziestopięciolecie] XXXV-lecie salezjańskiej Szkoły Rzemiosł w Łodzi. 1937. „Pokłosie Salezjańskie” 8-9: 189 – 192.

Pięćdziesięciolecie matury. Lata: 1950-1954 i 1951-1955. 2005. Łódź. Technikum Mechaniczne Towarzystwa Salezjańskiego.

Z naszych zakładów. Warszawa. 1924. „Pokłosie Salezjańskie” 6: 77 – 78.

Z Zakładu Salezjańskiego w Dworcu. 1933. „Pokłosie Salezjańskie” 6: 107.

Żurek W. Waldemar. 2000. I salesiani e le urgenze giovanili della cittá di Przemyśl e delle diocesi della Galizia (1907-1923). w: Motto F. (red.), L’Opera salesiana dal 1880 al 1922, t. II, 301 – 323. Roma. LAS.

Żurek Waldemar. 1996. Salezjańskie szkolnictwo ponadpodstawowe w Polsce 1900 – 1963. Rozwój i organizacja. Lublin. Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego.

Opublikowane
2016-03-31
Dział
Z problematyki społeczno-pedagogicznej