Struktura motywacji artystów interpretujących – efektywnych zawodowo
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań dotyczących specyficznej struktury motywacji osób twórczych, uzdolnionych artystycznie, w różnym stopniu efektywnych zawodowo. Odwołując się do założeń koncepcji psychotransgresji i koncepcji sprawności osobowości, spodziewano się, że osoby o różnej efektywności zawodowej będą różnić się pod względem natężenia cech warunkujących Styl Twórczego Zachowania (STZ), a ich działania będą dynamizowane przez wiele motywacji o podobnym charakterze. W celu zweryfikowania postawionych hipotez zbadano grupę artystów interpretujących (interpretors): 73 chórzystów, 38 tancerzy i 22 muzyków. Uzyskane wyniki w dużym stopniu potwierdziły założenia zawarte w hipotezach.
Bibliografia
Amabile, Teresa.1996. Creativity in Context. Boulder, CO: Westview Press.
Ardt, Jamie et al.1999. Creativity and Terror Management: Evidence That Creative Activity Increases Guilt and Social Projection Fallowing Mortality Salience.
Journal of Personality and Social Psychology, 77 (1), 19-32.
Bandura, Albert. 2008. Reconstrual of “free will” from the agentic perspective of social cognitive theory. W: Are we free? Psychology and free will, red. John Baer, Jeames Kaufman i Roy Baumeister, 86-127. Oxford: Oxford University Press.
Bartnicka-Michalska, Aneta. 2012. Twórczość a sukces zawodowy artystów występujących. Jastrzębie-Zdrój: Black Unicorn.
Bartnicka-Michalska, Aneta. 2015. Wizerunek artysty interpretującego: między sprawnością a zaburzeniem. Perspektywa psychologiczna. Albo albo. Interpretacje jungowskie. Problemy psychologii i kultury, 1, 105-115.
Bartnicka-Michalska, Aneta. 2015b. Polimorficzność motywacji osób twórczych.
Implikacje pedagogiczne. Kwartalnik Pedagogiczny, 3, 34-52.
Florida, Richard. 2004. The rise of creative class. New York: Basic Book.
Frankl, Victor E. 1984. Homo Patiens, tłum. Roman Czernecki i Józef Morawski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Gałuszka, Irena. 1991. Słynni śpiewacy operowi. Cechy psychosomatyczne. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Juczyński, Zygfryd. 1997. Psychologiczne wyznaczniki zachowań zdrowotnych na przykładzie badań osób dorosłych. W: Ku lepszemu funkcjonowaniu w zdrowiu i chorobie, red. Jan Łazowski i Grażyna Dolińska-Zygmunt, 285-29. Wrocław: Wydawnictwo AWF.
Juczyński, Zygfryd. 2009. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Karwowski, Maciej i Jacek Gralewski. 2011. Zmotywowana kreatywność: synergia motywacyjna postawy twórczej młodzieży. Chowanna, 1(36), 45-58.
Karwowski, Maciej. 2014. Creative mindsets: Measurement, correlates, consequences. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 8(1), 62-70.
Klamut, Ryszard. 2010. Kwestionariusz Postaw Życiowych KPŻ. Podręcznik do polskiej adaptacji kwestionariusza Life Attitude Profile – Revised (LAP-R) Gary’ego T. Rekera. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Kocowski, Tadeusz. 1987. Geneza i funkcje procesów motywacyjnych człowieka. Przegląd Psychologiczny, 1, 81-115.
Kogan, Nathan. 2002. Careers in the Performing Art.: A Psychological Perspective. Creativity Research Journal, 14(1), 1-16.
Kozielecki, Józef. 2007. Psychotransgresjonizm. Nowe kierunki psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Kozielecki, Józef. 2009. Nowe idee w psychologii. Psychologia XXI wieku. Sopot: GWP.
LeFevre, Camille. 2013. Jak zostać tancerzem. Wszystko, co należy wiedzieć, żeby odnieść sukces, tłum. Marzena Baranowska. Warszawa: Wydawnictwo ARCADY Sp. z o.o.
Łukaszewski, Wiesław i Julia Boguszewska. 2008. Strategie obrony przed lękiem egzystencjalnym. Nauka, 4, 23-34.
Miller, Danuta. 2001. Twórczość z różnych perspektyw. W: Twórczość użyteczna w zarządzaniu i działaniu, red. Makary Stasiak, 11-16. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
Mróz, Barbara. 2008. Osobowość wybitnych aktorów polskich. Studium różnic międzygeneracyjnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Nęcka, Edward. 2001. Psychologia twórczości. Gdańsk: GWP.
Obuchowski, Kazimierz. 1985. Adaptacja twórcza. Warszawa: KiW.
Padzik Kinga. 2002. Leksykon HRM. Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o.
Piechota, Anna i Aleksandra Tokarz. 2014. Zastosowanie analizy konstytucji znaczenia (MCA) w badaniu motywacji do twórczości artystycznej. Przegląd Socjologii Jakościowej, 10(1), 158-185.
Schwarzer, Ralf. 1997. Poczucie własnej skuteczności w podejmowaniu i kontynuacji zachowań zdrowotnych. Dotychczasowe podejścia teoretyczne i nowy model, tłum. Zygfryd Juczyński. W: Psychologia zdrowia, red. Irena Heszen-Niejodek i Hanna Sęk, 175-205. Warszawa: PWN.
Sękowski, Andrzej. 2004. Psychologia zdolności. Współczesne kierunki badań. Warszawa: PWN.
Skowron-Mielnik, Beata. 2009. Efektywność pracy – próba uporządkowania pojęcia. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 1, 31-43.
Solomon, Sheldon et al. 1991. A Terror menagement theory of social behavior: The psychological function of self-esteem and cultural wordviews. W: Advances in experimental social psychology (24), red. M. Zanna, s. 93-159. San Diego: Academic Press.
Strzałecki, Andrzej. 2003. Psychologia twórczości. Między tradycją a ponowoczesnością. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Strzałecki, Andrzej. 2005. Sprawność osobowości: Tożsamość, stabilność i integracja osobowości młodzieży uzdolnionej. W: Wybrane zagadnienia edukacji uczniów zdolnych. Uczeń – nauczyciel – edukacja 2, red. Wiesława Limont i Joanna Cieślikowska, 23-33. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Strzałecki, Andrzej i Artur Domurat. 2009. Model Stylu Twórczego Zachowania a poziom innowacyjności przyszłej pracy studentów. Czasopismo Psychologiczne – Pychological Journal, 15(1), 141-152.
Strzałecki, Andrzej. 2012. Sprawność osobowości. Kontrowersje wokół czynnika osobowości twórczej. Zagadnienia Naukoznawstwa, 2(192), 86-109.
Strzałecki, Andrzej i Agnieszka Kusal. 2002. Osobowościowe i temperamentalne mechanizmy sprawnego zarządzania. Studia Psychologica, 3, 5-50.
Strzałecki, Andrzej i Beata Tomaszewicz. 2004. Wyznaczniki efektywności funkcjonowania polskich menadżerów w warunkach zmian systemowych. Studia Psychologica, 5, 125-139.
Strzałecki, Andrzej i Dorota Czołak. 2005. Osobowościowe i temperamentalne czynniki warunkujące osiąganie sukcesu w przedsiębiorczości. Przegląd Psychologiczny, 48(2), 133-151.
Strzałecki, Andrzej i Agata Kabala. 2007. Styl Twórczego Zachowania w analizie procesów wypalenia studenckiego. Studia Psychologica, 7, 85-100.
Thomson, Paula et al. 2009. Generators and Interpretors in a Performing Arts Population: Dissociation, Trauma, Fantasy Proneness, and Affective States. Creativity Research Journal, 21(1), 72-91.
Thompson, Paula. 2013. Exposing Shame in Dancers and Athletes: Shame, Trauma, and Dissociation in a Nonclinical Population. Journal of Trauma & Dissociation, 14, 439-454.
Tokarz, Aleksandra. 1998. Motywacja hubrystyczna i poznawcza jako dominanty systemu motywacji do pracy naukowej. Przegląd Psychologiczny, 41(1/2), 121-134.
Tokarz, Aleksandra. 2005b. O motywacji hubrystycznej. Kolokwia Psychologiczne, 15, 197-215.
Tokarz, Aleksandra i Monika Trzebińska. 2011. Struktura i korelaty motywacji mocy u studentów i u menedżerów. W: Innowacyjna przedsiębiorczość. Teorie. Badania. Zastosowania praktyczne Perspektywa psychologiczna, red. Andrzej Strzałecki i Alicja Lizurej, 225-244, Warszawa: Wydawnictwo SWPS.
Trzebińska, Elżbieta et al. 2003. Wielorakie ja i jedność tożsamości. Ujęcie doświadczeniowo-analityczne. Roczniki Psychologiczne, 6, 5-25.
Wójtowicz, Marek. 2005. Doświadczenie lęku egzystencjalnego jako sytuacja wyboru. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytet Śląskiego.