Pojęcie profilaktyki jako działania

  • Agnieszka Salamucha Uniwersytet Warszawski
Słowa kluczowe: profilaktyka, działanie, logiczna analiza, aspekty działania

Abstrakt

Przedmiotem mojego artykułu jest pojęcie profilaktyki, rozumianej jako działanie szczególnego rodzaju. Stawiam sobie za cel charakterystykę pojęcia (a pośrednio zjawisk, do których to pojęcie się odnosi) profilaktyki za pomocą narzędzi do analizy działania, zaproponowanych przez Nicholasa Reschera (1966, 215-220): (1) sprawca (kto wykonał działanie?), (2) rodzaj czynności (co wykonał?), (3) modalność działania (jak to wykonał?): (a) modalność sposobu (w jaki sposób wykonał?), (b) modalność środków (za pomocą jakich środków wykonał?), (4) umiejscowienie działania (w jakim kontekście działał?): (a) aspekt czasowy (kiedy działał?), (b) aspekt przestrzenny (gdzie działał?), (c) aspekt okolicznościowy (w jakich okolicznościach działał?), (5) racjonalne uzasadnienie działania (dlaczego działał?): (a) przyczynowość (z jakich powodów działał?), (b) celowość (w jakim celu działał?), (c) intencjonalność (w jakim stanie umysłu działał?).

Bibliografia

Czerniachowska, Ryszarda. 2009. Profilaktyka, kompensacja, ratownictwo, opieka, pomoc – analiza pojęć i wzajemnych powiązań między nimi. W: Pedagogika społeczna, t. 1, red. Ewa Marynowicz-Hetka, 111-121. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Dziewiecki, Marek. 2000. Nowoczesna profilaktyka uzależnień. Kielce: Jedność.

Gaś, Zbigniew B. 1994. Uzależnienia: skuteczność programów profilaktyki. Warszawa: WSiP.

Grzelak, Szymon. 2006. Profilaktyka ryzykownych zachowań seksualnych młodzieży. Aktualny stan badań na świecie i w Polsce. Warszawa: Scholar.

Kotarbiński, Tadeusz. 1957. Z zagadnień ogólnej teorii walki. Wybór pism, t. 1. Warszawa: PWN.

Machiavelli, Niccoló. 2004. Książę, tłum. Czesław Nanke, Kęty: Antyk.

Mellibruda, Jerzy. 1997. Profilaktyka problemowa. Dostęp: 24.02.2016. http://www.narkomania.org.pl/czytelnia/profilaktyka-problemowa.

Ostaszewski, Krzysztof. 2005. Nowe definicje poziomów profilaktyki. Remedium, 7/8, 40-41.

Ostaszewski, Krzysztof. 2013. Kierunki i strategie w profilaktyce problemów młodzieży. Remedium, 3, dodatek, 1-3.

Pszczołowski, Tadeusz. 1982. Zasady sprawnego działania. Wstęp do prakseologii. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Rescher, Nicholas. 1966. Appendix II (Aspects of Action). W: The Logic of Decision and Action, red. Nicholas Rescher, 215-219. Pittsburgh: The Pittsburgh University Press.

Salamucha, Agnieszka. 2016. Pojęcie profilaktyki (analiza semiotyczna). Roczniki Pedagogiczne KUL, 8(44)4, 7-48.

Surzykiewicz, Janusz. 2013. Profilaktyka agresji i przemocy – wybrane aspekty metodologiczne, empiryczne i metodyczne. W: Profilaktyka społeczna i resocjalizacja w nurtach inkluzji. Doświadczenia, problemy, perspektywy międzynarodowe, red. Barbara Jezierska et al., 209-253. Warszawa: IPSiR UW.

Szymańska, Joanna i Joanna Zamecka. 2002. Przegląd koncepcji i poglądów na temat profilaktyki. W: Profilaktyka w środowisku lokalnym, red. Grażyna Świątkiewicz, 19-32. Warszawa: Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.

Szymańska, Joanna. 2012. Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Wojcieszek, Krzysztof A. 2005. Na początku była rozpacz... Antropologiczne podstawy profilaktyki. Kraków: Rubikon.

Woynarowska, Barbara. 2005. Profilaktyka. W: Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, t. 4, red. Tadeusz Pilch, 943. Warszawa: Żak.

Opublikowane
2021-05-22
Dział
Z problematyki społeczno-pedagogicznej