Życie, działalność i twórczość kompozytorska Mariana Borkowskiego – rekonesans

  • Marcin Tadeusz Łukaszewski UMFC w Warszawie
Słowa kluczowe: aleatoryzm, Marian Borkowski, kompozycja, muzyka polska, pedagogika, punktualizm, sacrum, sonoryzm

Abstrakt

Artykuł opisuje sylwetkę Mariana Borkowskiego (ur. 1934) – kompozytora, pianisty, muzykologa i pedagoga kompozycji. W sześciu rozdziałach przedstawiono stan badań nad jego twórczością, wykształcenie, począwszy od nauki w rodzinnych Pabianicach, aż do powrotu ze studiów uzupełniających w Paryżu. Omówiono różne formy działalności pedagogicznej Borkowskiego, ze szczególnym uwzględnieniem pedagogiki kompozycji. Podstawę rozważań tworzy refleksja o twórczości kompozytorskiej ze wskazaniem na periodyzację tej twórczości, cechy stylu i technikę kompozytorską.

Biografia autora

Marcin Tadeusz Łukaszewski, UMFC w Warszawie

Wydział Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej, Muzyki Kościelnej, Rytmiki i Tańca UMFC, Warszawa

Bibliografia

Borecka Maria. 2009–2010. Organizacja struktur horyzontalnych i wertykalnych w twórczości fortepianowej Mariana Borkowskiego, Musica Sacra Nova 3–4 : 121–160.

Borkowski Marian. 1972. Zagadnienia formy muzycznej w utworach dodekafonicznych Weberna, Res Facta 6 : 48-64.

Borkowski Marian. 1988. The role of twelve-ton row in the development of Polish modern music. W Księga Sympozjum Contemporary Music Society Edition, 112–114. Seul.

Borkowski Marian. 1995. O myśleniu muzycznym (dwa utwory S. Moryto), Heksis 2 : 26-28.

Borkowski Marian. 1999. Elementy mojego języka muzycznego. W I Sympozjum Kompozytorskie AMFC, red. A. Gronau-Osińska. Zeszyt Naukowy 42, 82–89. Warszawa: Akademia Muzyczna Fryderyka Chopina.

Borkowski Marian. 1999. My musical language. W Księga 1st International Seminar for the Contemporary Music, 11–17. Kwangju.

Borkowski Marian. 1999. Serial Structuring in Webern’s Dodecaphonic Compositions. W Księga International Seminar for the Contemporary Music, 18–25. Kwangju.

Borkowski Marian. 2002. O sztuce kompozycji (I i II Refleksja), Quo vadis? 1 : 22-23.

Borkowski Marian. 2002. O sztuce kompozycji, Quo Vadis? 1 : 22-23.

Borkowski Marian. 2003. Glosa. W Potencjał kompozycyjny utworów na instrumenty solowe – III Sympozjum Kompozytorskie AMFC, red. M. Borkowski, A. Gronau-Osińska, 99-101. Warszawa: Akademia Muzyczna Fryderyka Chopina.

Borkowski Marian. 2003. O sztuce kompozycji (III i IV Refleksja), Quo vadis? 1-4 : s. 59.

Borkowski Marian. 2004. Zagadnienie strukturowania seryjnego w twórczości dodekafonicznej Weberna. W Teksty o muzyce współczesnej. Zeszyt Naukowy 52, red. M. Borkowski, A. Gronau-Osińska, 57-82. Warszawa: Akademia Muzyczna Fryderyka Chopina.

Borkowski Marian. 2007. Pięć refleksji o sztuce kompozycji, Musica Sacra Nova 1 : 204-209.

Borkowski Piotr, Łukaszewski Marcin Tadeusz (red.). 2014. Marian Borkowski Jubileusz 80-lecia urodzin. Warszawa: United Arts Promotion & Development, Instytut Musica Sacra.

Gronau-Osińska Alicja (red.). 2004. Ekspresja formy – ekspresja treści – Marianowi Borkowskiemu w siedemdziesięciolecie urodzin. Warszawa: Akademia Muzyczna Fryderyka Chopina.

Gronau-Osińska Alicja, Łukaszewski Marcin Tadeusz (red.), 2014. Spotkania z Mistrzem. Marian Borkowski w oczach uczniów i przyjaciół. Warszawa: Musica Sacra Edition.

Gronau-Osińska Alicja. 2008. Działalność pedagogiczna Mariana Borkowskiego, Musica Sacra Nova 2 : 111-175.

Gudel Joachim. 1987. Analiza i omówienie utworów organowych kompozytorów środowiska warszawskiego. W Zeszyty Naukowe 2, 33–43. Legnica – Łódź: Ludowy Instytut Muzyczny.

Hordyjewicz Grzegorz. 2004. Utwory na trąbkę i organy w muzyce XX wieku (mps pracy dyplomowej). Białystok: Akademia Muzyczna Fryderyka Chopina.

Kobierzycki Tadeusz, Maj Filip. 2010. Witalizm i egzy¬sten¬cjo¬na¬lizm w muzyce Mariana Borkowskiego, Heksis 2 : www.heksis.com.

Kobierzycki Tadeusz. 1994. Wielopoziomowość muzyki. Studium o muzyce M. Borkowskiego. W Tenże Muzyka i psychika, 15–19. Warszawa: Stakroos Stowarzyszenie Aktywnego Rozwoju Osobowości dla Studentów.

Kobierzycki Tadeusz. 1995. Ethos muzyki współczesnej, Heksis 1 : 27–29.

Kobierzycki Tadeusz. 2003. Analiza archetypalna w muzyce (II) (Mariana Borkowskiego „Dram” na orkiestrę, 1966). W Ratio musicae, red. S. Dąbek, 85–100. Warszawa: Akademia Muzyczna Fryderyka Chopina.

Kobierzycki Tadeusz. 2003. Kultura muzyczna u progu XXI wieku, ALBO albo 4 : 170–174.

Kobierzycki Tadeusz. 2008. Marian Borkowski – jego twórczość muzyczna i szkoła kompozytorska, Musica Sacra Nova 2 : 201–222.

Kozłowska Joanna. 1998. Współczesna polska muzyka sakralna w prawykonaniach Chóru ATK – Studium analityczne (mps pracy magisterskiej). Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.

Lasocki Roman. 1985. Marian Borkowski – Images II na dowolny instrument smyczkowy w wersji na skrzypce solo. W Lasocki Roman. 1985. Uwagi o pracy nad współczesnym utworem skrzyp¬cowym na przykładzie wybranych dzieł muzyki polskiej powstałych w latach ostatnich. Prace Specjalne 3, 29–46. Katowice: Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego.

Lindstedt Iwona. 1998. Borkowski Marian. W Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna pod redakcją Elżbiety Dziębowskiej, suplement a–b, 62-63. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.

Łukaszewski Marcin Tadeusz (red.). 2008. Studia nad twórczością Mariana Borkowskiego, Musica Sacra Nova 2.

Łukaszewski Marcin Tadeusz. 1999. Komentarz do płyty CD Borkowski Marian Symphonic and Sacred Music. Warszawa: Acte Préalable.

Łukaszewski Marcin Tadeusz. 1999. O pedagogice kompozycji w Korei Południowej. Rozmowa z prof. Marianem Borkowskim. Wydruk komputerowy w archiwum autora. Warszawa.

Łukaszewski Marcin Tadeusz. 2001. Faktura – brzmienie – ekspresja w twórczości chóralnej i wokalno-instrumentalnej Mariana Borkowskiego. W Muzyka Chóralna – II Sympozjum Kompozytorskie AMFC, red. A. Gronau-Osińska, 146–159. Warszawa: Akademia Muzyczna Fryderyka Chopina.

Łukaszewski Marcin Tadeusz. 2003. Utwory na instrumenty solowe Mariana Borkowskiego – Próba charakterystyki wartości instrumentalnych i stylotwórczych. W Potencjał kompozycyjny utworów na instrumenty solowe – III Sympozjum Kompozytorskie AMFC, red. M. Borkowski, A. Gronau-Osińska, 76–98. Warszawa: Akademia Muzyczna Fryderyka Chopina.

Łukaszewski Marcin Tadeusz. 2004. Borkowski Marian. W Almanach Kompozytorów Akademii Muzycznej im. F. Chopina, tom I, 69–103. Warszawa: Akademia Muzyczna im. F. Chopina.

Łukaszewski Marcin Tadeusz. 2004. Twórczość na chór a cappella o tematyce religijnej kompozytorów warszawskich w latach 1945-2000 (mps pracy doktorskiej). Warszawa: Akademia Muzyczna im. F. Chopina.

Łukaszewski Marcin Tadeusz. 2005. Borkowski Marian. W Kompozytorzy polscy 1918-2000, red. M. Podhajski, 111–120. Gdańsk: Akademia Muzyczna im. S. Moniuszki, Warszawa: Akademia Muzyczna im. F. Chopina.

Łukaszewski Marcin Tadeusz. 2007. Muzyka chóralna o tematyce religijnej kompozytorów warszawskich 1945-2000. Lublin: Polihymnia.

Łukaszewski Marcin Tadeusz. 2009. Rola i znaczenie organów w twórczości Mariana Borkowskiego. W Organy i Muzyka Organowa XIV. Prace Specjalne 77, red. J. Krassowski i in., 150–169. Gdańsk: Akademia Muzyczna im. St. Moniuszki.

Łukaszewski Marcin Tadeusz. 2011. Sakralna twórczość na chór a cappella Mariana Borkowskiego, Liturgia Sacra 17 nr 2 : 381-402.

Łukaszewski Marcin Tadeusz. 2013. Fortepianowe formy wariacyjne kompozytorów polskich 1900–2010 Dzieje gatunku i technika wariacyjna. Warszawa: Musica Sacra Edition.

Łukaszewski Marcin Tadeusz. 2014. Przewodnik po muzyce fortepianowej. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.

Mroczek Agnieszka. 2003. Nadia Boulanger i jej polscy uczniowie (mps pracy magisterskiej). Warszawa: Akademia Muzyczna Fryderyka Chopina.

Perkowski Dawid. 2007. Twórczość chóralna o tematyce religijnej Mariana Borkowskiego (mps pracy magisterskiej). Warszawa: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Pociej Bohdan. 2008. O muzyce Mariana Borkowskiego, Musica Sacra Nova 2 : 199-200.

Podhajski Marek (red.). 2013. Polish Music Polish Composers 1918-2010. Gdańsk: Akademia Muzyczna im. St. Moniuszki, Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.

Szoka Marta. 1993. Polska muzyka organowa w latach 1945-1985. W Zeszyty Naukowe 5, Łódź: Ludowy Instytut Muzyczny.

Szuwalska I. 1984. Czynniki warunkujące percepcję muzyki współczesnej przez dzieci w klasie VIII (mps pracy magisterskiej). Częstochowa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.

Węgrzyn-Klisowska Walentyna. 1999. Kolorystyczna rola perkusji w twórczości Mariana Borkowskiego. W Zeszyty Naukowe 47, 105–110. Warszawa: Akademia Muzyczna Fryderyka Chopina.

Żechowski Cezary. 1995. Musica Speranza, Heksis 1 : 22-26.

Opublikowane
2017-03-07
Dział
Z problematyki historycznej