Przemoc wobec kobiet w ciąży – przyczyny, skutki i możliwości wsparcia

  • Jan Adam Malinowski Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
  • Urszula Kempińska Kujawska Szkoła Wyższa we Włocławku
Słowa kluczowe: przemoc, kobiety ciężarne, uwarunkowania i skutki przemocy, interwencja kryzysowa

Abstrakt

Przemoc w stosunku do każdej osoby klasyfikuje się w cywilizowanych społeczeństwach jako czyn naganny społecznie, zwłaszcza gdy dotyka ona kobiety ciężarne. Przeprowadzona analiza światowej literatury pozwala oszacować, że skala rozpowszechnienia przemocy wobec tej grupy społecznej waha się od 0,9% do 29% (w zależności od kraju, przyjętej definicji zjawiska i metod oceny), a także wskazać na przyczyny i skutki przemocy stosowanej wobec kobiet w ciąży. Za cel artykułu przyjęto wywołanie społecznej dyskusji nad marginalizowanym problemem wieloaspektowej przemocy wobec kobiety i jej nienarodzonego dziecka, a także zainteresowanie nim nie tylko badaczy, ale i praktyków oraz decydentów odpowiedzialnych za przeciwdziałanie temu zjawisku i wspieranie kobiet ciężarnych – ofiar przemocy.

Bibliografia

Bacchus, Loraine, Gill Mezey i Susan Bewley. 2004. Domestic violence: prevalence in pregnant women and associations with physical and psychological health. European Journal of Obstetrics, Gynecology, and Reproductive Biology, 113(1), 6-11. DOI: 10.1016/S0301-2115(03)00326-9.

Bacchus, Loraine, Gill Mezey i Susan Bewley. 2006. A qualitative exploration of the nature of domestic violence in pregnancy. Violence Against Women, 12(6), 588-604. DOI: 10.1177/1077801206289131.

Badura-Madej, Wanda i Agnieszka Dobrzyńska-Mesterhazy. 2000. Przemoc w rodzinie. Interwencja kryzysowa i psychoterapia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Bailey, Beth A. 2010. Partner violence during pregnancy: prevalence, effects, screening, and management. International Journal of Women's Health, 10(2), 183-197. DOI: 10.2147/IJWH.S8632.

Brotnow, Line et al. 2015. Expectant Mothers Maximizing Opportunities: Maternal Characteristics Moderate Multifactorial Prenatal Stress in the Prediction of Birth Weight in a Sample of Children Adopted at Birth. PLoS ONE, 10(11), e0141881. DOI: 10.1371/journal.pone.0141881.

CBOS. 2012. Przemoc i konflikty w domu. Komunikat z badań. BS/82/2012. Dostęp: 2.08.2018. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_082_12.PDF.

Cervantes-Sánchez, Paulina et al. 2016. Violence against pregnant women. Journal of Community Medicine and Health Education, 6(5), 1-4. DOI: 10.4172/2161-0711.1000474.

Cuevas, Sofia et al. 2006. Violencia y embarazo en usuarias del sector salud en estados de alta marginación en México. Salud Pública de México, 48(2), 239-249. DOI:10.1590/s0036-36342006000800004.

Devries, Karen et al. 2010. Intimate partner violence during pregnancy: analysis of prevalence data from 19 countries. Reproductive Health Matters, 18(36), 158-170. DOI: 10.1016/S0968-8080(10)36533-5.

Dobrzyńska-Mesterhazy, Agnieszka. 1996. Przemoc w rodzinie: diagnoza i interwencja kryzysowa. W: Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Poradnik dla pracowników socjalnych, wybór i oprac. Wanda Badura-Madej, 115-144. Warszawa: Interart.

Dunn, Linda L. i Kathryn S. Oths. 2004. Prenatal predictors of intimate partner abuse. Journal of Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing, 33(1), 54-63. DOI: 10.1177/0884217503261080.

Ellsberg, Mary C. 1999. Wife abuse among women of childbearing age in Nicaragua. American Journal of Public Health, 89, 241-244.

Harrykissoon, Samantha D., Vaughn I. Rickert i Constance M. Wiemann. 2002. Prevalence and patterns of intimate partner violence among adolescent mothers during the postpartum period. Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine, 156(4), 325-330. DOI: 10.1001/archpedi.156.4.325.

Jasinski, Jana L. 2004. Pregnancy and domestic violence. Trauma Violence and Abuse, 5(1), 47-64. DOI: 10.1177/1524838003259322.

Jeyaseelan, Lakshmanan et al. 2004. World studies of abuse in the family environment – risk factors for physical intimate partner violence. International Journal of Injury Control and Safety Promotion”, 11(2), 117-124. DOI: 10.1080/15660970412331292342.

Kabile, Joëlle. 2012. Pourquoi ne partent-elles pas? Pouvoirs dans la Caraïbe, 17 [En ligne]. DOI: 10.4000/plc.867.

Kałdon, Barbara M. 2016. Zjawisko przemocy w rodzinie na podstawie Niebieskiej Karty. Charakterystyka danych Komendy Rejonowej Policji Warszawa VI. Seminare, 37(2), 115-125.

Kałdon, Barbara M. 2017. Zjawisko przemocy na przykładzie danych z Komendy Powiatowej Policji w Żyrardowie. Seminare, 38(3), 107-121. DOI: 10.21852/sem.2017.3.08.

Kershner, Marion i Jon E. Anderson. 2002. Barriers to disclosure of abuse among rural women. Minnesota Medicine, 85(3), 32-37.

Klaus, Witold. 2016. Przemoc ze strony najbliższych w doświadczeniach życiowych uchodźczyń. Analiza kryminologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Koenig, Linda J. et al. 2006. Physical and sexual violence during pregnancy and after delivery: a prospective multistate study of women with or at risk for HIV infection. American Journal of Public Health, 96(6), 1052-1059. DOI: 10.2105/AJPH.2005.067744.

Kotlarska-Michalska, Anna. 2012. Przejawy, formy oraz skutki przemocy wobec kobiet w rodzinie. W: Zdrowotne skutki przemocy w rodzinie, red. Bożena Zawadzka, Małgorzata Orłowska i Magdalena Gościniewicz, 77-99. Kielce: Zakład Pracy Socjalnej i Promocji Zdrowia Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Kielcach.

Krzywicka, Liliana. 2007. Przemoc w rodzinie – specyfika pracy socjalnej z ofiarami przemocy. W: Praca socjalna wobec współczesnych problemów społecznych, red. Sabina Pawlas-Czyż, 121-138. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.

Makara-Studzińska, Marta i Agata Madej. 2015. Przemoc wobec kobiet a depresja – przegląd badań. Journal of Education, Health and Sport, 5(5), 373-378. DOI: 10.5281/zenodo.17895.

Makara-Studzińska, Marta, Anna Grzywna i Renata Turek. 2005. Przemoc w związkach między kobietą a mężczyzną. Postępy Psychiatrii i Neurologii, 14(2), 131-136.

Makara-Studzińska, Marta, Magdalena Sulima i Magdalena Lewicka. 2013. Przemoc domowa wobec kobiet ciężarnych a potrzeba wsparcia – przegląd literatury. Hygeia Public Health, 48(2), 177-180.

Max, Wendy et al. 2004, The economic toll of intimate partner violence against women in the United States. Violence end Victims, 19(3), 259-272. PMID: 15631280.

Mazur, Jadwiga. 2002. Przemoc w rodzinie. Teoria i rzeczywistość. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Mitchell, Connie. 2004. The health impact of intimate partner violence. Journal of the California Dental Association, 32(5), 396-398.

Nasir, Khurram i Adnan A. Hyder. 2003. Violence against pregnant women in developing countries. European Journal of Public Health, 13(2), 105-107. DOI: 10.1093/eurpub/13.2.105.

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. 19903. (Biblia Tysiąclecia). Poznań-Warszawa: Wydawnictwo Pallottinum.

Pospiszyl, Irena. 1998. Przemoc w rodzinie. Warszawa: WSiP.

Pufal-Struzik, Irena. 2015. Brak wiary w siebie i lęk u kobiet – ofiar przemocy domowej. W: (Prze)moc w rodzinie. Instytucjonalne formy (po)mocy, red. Małgorzata Orłowska, Magdalena Gościniewicz i Grażyna Pisarczyk, 123-135. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.

Salmona, Muriel. 2013. Le livre noir des violences sexuelles. Paris: Dunod.

Szluz, Beata. 2013. Bezdomna kobieta. Konieczność czy wybór? W: Kobiety w pracy socjalnej, red. Anna Kotlarska-Michalska, 745-761. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Valladares, Eilette et al. 2005. Violence against pregnant women: prevalence and characteristics. A population-based study in Nicaragua. British Journal of Obstetrics and Gynaecology, 112(9), 1243-1248. DOI: 10.1111/j.1471-0528.2005.00621.x.

Valladares, Eilette et al. 2002. Physical partner abuse during pregnancy: a risk factor for low birth weight in Nicaragua. Obstetrics and Gynecology, 100(4), 700-705. DOI: 10.1016/S0029-7844(02)02093-8.

WHO. 2013. Violence against women: a ‘global health problem of epidemic proportions’. New clinical and policy guidelines launched to guide health sector response. Geneva. Dostęp: 29.11.2017. http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2013/violence_against_women_20130620/en/.

Opublikowane
2020-05-06
Dział
Z problematyki społeczno-pedagogicznej