Zawirowania wokół patriotyzmu: perspektywa filozoficzna
Abstrakt
Celem artykułu jest określenie miejsca patriotyzmu wśród innych wartości uniwersalnych oraz refleksja filozoficzna nad jego aktualną formułą. Analizę prowadzi się w oparciu o filozofię klasyczną (Arystotelesa, Tomasza z Akwinu, J. Maritaina, E. Gilsona, J. Woronieckiego, J. M. I. Bocheńskiego, M. A. Krąpca, Jana Pawła II). Artykuł składa się z dwóch części. W części 1 zostaje postawionych kilka pytań na temat patriotyzmu w związku z trwającymi przemianami kulturowymi. W części 2, aby zaproponować odpowiedzi na te pytania, rozważa się patriotyzm jako cnotę w nawiązaniu do klasycznej etyki.
Bibliografia
Arystoteles. 1956. Etyka Nikomachejska. Translated by Daniela Gromska. Warszawa: PWN. In English: Aristotle. 1999. Nicomachean Ethics. Translated by Irwin Terens. Indianopolis: Hackett Publishing co.
Bocheński, Józef M. I. 1989. O patriotyzmie. Warszawa: Wydawnictwo „Odpowiedzialność i czyn”.
Boużyk, Maria M. 2017. „Patriotyzm w ujęciu Jacka Woronieckiego: podpowiedzi dla współczesnej pedagogiki”. Forum Pedagogiczne 2: 197-208.
Giddens, Anthony. 2014. Europa burzliwy i potężny kontynent. Translated by Olga Siara. Warszawa: PWN. In English: Turbulent and Mighty Continent: What Future for Europe? Cambridge: John Wiley & Sons.
Gilson, Etienne. 1952. Moral Values and Moral Life. St. Louis: Herder.
Grzybowski, Jacek. 2016. „Czy relacja – najsłabszy rodzaj bytowości w metafizyce św. Tomasza – może stanowić fundament realnego bytu narodowego”. Rocznik Tomistyczny 5: 247-262.
Habermas, Jürgen. 1993. Obywatelstwo a tożsamość narodowa. Rozważania nad przyszłością Europy. Translated by Barbara Markiewicz. Warszawa: IFiS PAN. In English: 1994. “Citizenship and National Identity. Some Reflections on the Future of Europe.” In: The Condition of Citizenship, edited by B. van Steenbergen, New York: Sage Publications Ltd.
Heywood, Andrew. 2007. Ideologie polityczne. Wprowadzenie. Translated by Miłosz Habura, Natalia Orłowska and Dorota Stasik. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN. In English: 1998. Political ideologies: an introduction. Basingstoke: Macmillan.
Heywood, Andrew. 2009. Teoria polityki. Wprowadzenie. Translated by Michał Jasiński, Barbara Maliszewska and Dorota Stasiak. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN. In English: 1999. Political theory: an introduction. Basingstoke: Macmillan Press.
Jan Paweł II. 1983. Encyklika “Laborem exercens”.
Jan Paweł II. 1981. Encyklika „Dives in Misericordia”.
Jan Paweł II. 2005. Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci. Kraków: Wydawnictwo „Znak”. In English: John Paul II. 2005. Memory and Identity: Conversations at the Dawn of the Millennium. New York: Rizzoli.
Jaroszyński, Piotr and Mathew Anderson. 2003. Ethics: The Drama of the Moral Life. NY: Alba House.
Kleinig, John, Simon Keller and Igor Primoratz. 2015. The Ethics of Patriotism: A Debate. Chichester. West Sussex, UK; Malden, MA: Wiley Blackwell.
Kobyliński, Andrzej. 2017. „Seeking a Virtuuous Patriotism: Considerations on Love for One’s Country”. Rocznik Teologii Katolickiej 1: 41-52.
Korkuć, Maciej. 2006. „Komunistów ‘patriotyzm’ instrumentalny”. In Patriotyzm Polaków. Studia z historii idei, edited by Jacek Kloczkowski, 177-198. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej.
Korten, David C. 2002. Świat po kapitalizmie: alternatywy dla globalizacji. Translated by Hanna Goworowska-Adamska. Łódź: Stowarzyszenie „Obywatel”. In English: 1998. Post-Corporate World. Life After Capitalism. West Hartford Conn.: Kumarian Press.
Krąpiec, Mieczysław A. 2000. “Towards an Integral Anthropology.” Angelicum 77 (1): 43-64.
Krąpiec, Mieczysław A. 1983. I-Man. An Outline of Philosophical Anthropology. Translated by Marie Lescoe. New Britain, Conn.: Mariel Publ.
Krąpiec, Mieczysław A. 1998. O ludzką politykę! Lublin: RW KUL.
Krąpiec, Mieczysław A. 1993. Person and Natural Law. Translated by Maria Szymańska. New York: Peter Lang.
Krąpiec, Mieczysław A. 2004. Rozważania o narodzie. Lublin: FSViIEN.
Krąpiec, Mieczysław A. and Andrzej Maryniarczyk. 2010. The Lublin Philosophical School. Translated by Hugh McDonald. Lublin: PTTA.
Król, Marcin. 2004. Patriotyzm przyszłości. Warszawa: Wyd. „Szklane Domy”.
Krzysztofek, Kazimierz and Marek S. Szczepański. 2005. Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych. Katowice: Wyd. UŚ.
Lewis, Clive S. 1993. Cztery miłości. Translated by Maria Wańkowiczowa. Warszawa: IW PAX. In English: 1960. The Four Loves. London: Geoffrey Bles.
MacIntyre, Alasdair. 1984. Is Patriotism a Virtue? The Lindley Lecture. Kansas: University of Kansas.
Maritain, Jacques. 1951. Man and the State. Chicago: University of Chicago.
Martin, Hans-Peter and Harald Schumann. 1999. Pułapka modernizacji. Atak na demokracje i dobrobyt. Translated by Marek Zybura. Wrocław: Wyd. Dolnośląskie.
Matyja, Rafał. 2006. „Przestrzeń powinności”. In Patriotyzm Polaków. Studia z historii idei, edited by Jacek Kloczkowski, 232-253. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej.
Skorowski, Henryk. 2006. „O potrzebie edukacji patriotycznej”. In: Wychowanie do patriotyzmu, edited by Waldemar Janiga, 341-364. Przemyśl–Rzeszów: Wyd. Archidiecezji Przemyskiej.
Thomas Aquinas. 1981. Summa Theologiae. Westminster, Md.: Christian Classics.
Woroniecki, Jacek. 1986. Katolicka etyka wychowawcza, vol. 1-2. Lublin: RW KUL.
Woroniecki, Jacek. 2004. Quaestio disputata de natione et statu civili – O narodzie i państwie. Translated by Rafał Maliszewski. Lublin: FSV IEN.
