Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju z perspektywy pedagogiki realistycznej Mieczysława Gogacza
Abstrakt
Współcześnie coraz częściej mówi się o kryzysie paradygmatu zrównoważonego rozwoju, wskazując na nieskuteczność eliminacji problemów globalnych. W obliczu „słabości wskaźników” postępu realizacji postulatów zrównoważonego rozwoju pojawiają się opinie o „wyczerpywaniu się paradygmatu zrównoważonego rozwoju”. Dotychczas wzmacnianie praktyki zrównoważonego rozwoju wiązało się m.in. z realizacją edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju. Jednak w obszarze działań edukacyjnych ujawnia się określone zaniedbania. Mając na uwadze te niepowodzenia, warto edukację „humanizować”. Artykuł jest próbą osadzenia edukacji sustensywnej w pedagogice realistycznej M. Gogacza, zbudowanej w oparciu o tomizm konsekwentny.
Bibliografia
Andrzejuk, Artur. 2014. “Etyka chronienia osób. Zarys problematyki.” Rocznik Tomistyczny 3: 23-41.
Bałachowicz, Józefa. 2016. “Idea zrównoważonego rozwoju w teorii pedagogicznej.” In Koncepcja zrównoważonego rozwoju w kształceniu nauczycieli klas początkowych, edited by Ligia Tuszyńska, 11-43. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Bałachowicz, Józefa. 2003. “Konstruktywizm w teorii i praktyce edukacji.” Edukacja 3: 21-29.
Batorczak, Anna and Agnieszka Klimska. 2020. “Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju - refleksje przed ogłoszeniem nowej Dekady na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (2020-2030).” Studia Ecologiae et Bioethicae 18 (2): 17-26.
Bińczyk, Ewa. 2018. Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu. Warszawa: PWN.
Borys, Tadeusz. 2010. “Dekada edukacji dla zrównoważonego rozwoju - polskie wyzwania.” Problemy Ekorozwoju 5(1): 9-70.
Faure, Edgar et al. 1975. Uczyć się, aby być. Translated by Zofia Zakrzewska. Warszawa: PWN.
Gajuś-Lankamer, Ewa and Anna Wójcik. 2010. Edukacja dla zrównoważonego rozwoju. Poradnik dla studentów i nauczycieli. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Gogacz, Mieczysław. 1985. Szkice o kulturze. Kraków-Warszawa/Struga: Wydawnictwo Michelineum.
Gogacz, Mieczysław. 1991. Ku etyce chronienia osób. Wokół podstaw etyki. Warszawa: Wydawnictwo Pallottinum.
Gogacz, Mieczysław. 1993. Podstawy wychowania. Niepokalanów: Wydawnictwo Ojców Franciszkanów.
Gogacz, Mieczysław. 1998a. Elementarz metafizyki. Warszawa: Wydawnictwo Veni.
Gogacz, Mieczysław. 1998b. Wprowadzenie do etyki chronienia osób. Warszawa: Wydawnictwo Navo.
Gogacz, Mieczysław. 1999. Kościół moim domem. Zareagowania na wydarzenia religijne i teologiczne pontyfikatu Jana Pawła II. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Navo.
Gondek, Agnieszka. 2016. “Pedagogika Mieczysława Gogacza - propozycja realistycznego wychowania i wykształcenia na tle współczesnej pedagogiki zorientowanej idealistycznie.” Rocznik Tomistyczny 5: 91-112.
Hendryk, Cezary. 2010. “O zagubionych kompetencjach. Kompetencje moralne.” General and Professional Education 1: 121-142.
Jedynak, Stanisław. 1999. “Nieporozumienia w sprawie wartości.” In Powrót do prawa ponadustawowego, edited by Maria Szyszkowska, 19-24. Warszawa: Interlibro.
Jonas, Hans. 1996. Zasada odpowiedzialności, etyka dla cywilizacji technicznej. Translated by Marek Klimowicz. Warszawa: Wydawnictwo Platan.
Kalinowska, Anna. 2007. “Dekada Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju - zmniejszanie barier.” In Wybrane zagadnienia z ekologii i ochrony środowiska. Teoria i praktyka zrównoważonego rozwoju. Wybór wykładów z lat 2004¬2007, edited by Anna Kalinowska and Witold Lenart, 45-50. Warszawa: Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym.
Kluzowicz, Julia. 2011. “Pedagogika realistyczna Mieczysława Gogacza jako konsekwencja tomistycznej antropologii.” In Chrześcijańskie inspiracje w pedagogice, edited by Janina Kostkiewicz, 65-78. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Kołodziejska, Magdalena and Marta Czerniak-Czyżniak. 2017. “Pedagogika na rzecz zrównoważonego rozwoju.” In Theoria i praxis zrównoważonego rozwoju. 30 lat od ogłoszenia Raportu Brundtland, edited by Ryszard F. Sadowski and Zbigniew Łepko, 253-266. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego.
Krasnodębski, Mikołaj. 2009. “Trzy pedagogiki: Stanisław Gałkowski - Mieczysław Gogacz - Marian Nowak. Krytyczna próba porównania stanowisk.” Zeszyty Naukowe SWPR - Seria Pedagogiczna 1: 23-50.
Mariański, Janusz. 2014. Moralność w kontekście społecznym. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Olbrycht, Katarzyna. 2012. “Wychowanie do wartości - w centrum aksjologicznych dylematów współczesnej edukacji.” Paedagogia Christiana 1(29): 89-104.
Pawłowski, Artur. 2006. “Wielowymiarowość rozwoju zrównoważonego.” Problemy Ekorozwoju 1(1): 23-32.
Pawłowski, Artur. 2017. “Rozwój zrównoważony - największe wyzwanie XXI wieku.” In Theoria i praxis zrównoważonego rozwoju. 30 lat od ogłoszenia Raportu Brundtland, edited by Ryszard F. Sadowski and Zbigniew Łepko, 53-64. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego.
Tyburski, Włodzimierz. 2017. “Edukacja etyczna na rzecz zrównoważonego rozwoju.” In Theoria i praxis zrównoważonego rozwoju. 30 lat od ogłoszenia Raportu Brundtland, edited by Ryszard F. Sadowski and Zbigniew Łepko, 203-211. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego.
UNESCO. 2014. Roadmap for Implementing the Global Action Programme on Education for Sustainable Development. Dostęp: 27.10.2021. https:// en.unesco.org/sites/default/files/roadmap_1.pdf.
World Commission on Environment and Development. 1987. Our Common Future. Oxford: Oxford Universisty Press.
Wojnar, Irena. 2000. Humanistyczne intencje edukacji. Warszawa: Żak Wydawnictwo Akademickie.
World Heritage Watch Report 2020. 2020. Berlin.
Żuk, Grzegorz. 2016. Edukacja aksjologiczna. Zarys problematyki. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Żuraw, Hanna. 2015. “O nowy humanizm w edukacji.” Student Niepełnosprawny: Szkice i Rozprawy 15(8): 65-84.
