Wolność słowa w głoszeniu Ewangelii. Przykład Ef 6,10-20
Abstrakt
Głoszenie Ewangelii wynika z powołania apostolskiego. Przeszkodą w wypełnianiu tego zadania nie jest nawet uwięzienie, gdyż παρρησία (odwaga) konieczna do głoszenia tkwi w samej Ewangelii, a nie w osobistym nastawieniu lub bohaterstwie Apostoła. To zadanie apostolskie może i musi zostać wsparte stałą modlitwą wspólnoty wierzących, którzy w taki właśnie sposób przyczyniają się do proklamacji Ewangelii. Zakończenie Listu do Efezjan z jednej strony jest dobrą okazją do przypomnienia tego zadania, z drugiej przypomina o stałej i wytrwałej modlitwie w takiej intencji, jako komplementarnym dziele Apostoła i wspólnoty wierzących.
Bibliografia
TEKSTY BIBLIJNE:
Nowy Testament grecki i polski. 2017. (= Novum Testamentum Graece et Polonice) / tekst grecki Novum Testamentum Graece na podstawie dzieła Nestle Eberharda i Erwina Nestle; red. Aland Barbara i Kurt Aland et al., wyd. 28 poprawione – Institut für Neutestamentliche Textforschung Münster/Westfalen pod kierownictwem Holgera Strutwolfa; tekst polski Biblia Tysiąclecia, wyd. 5, red. wydania Roman Bogacz i Roman Mazur SDB. Poznań: Pallottinum.
Septuaginta, czyli Biblia Starego Testamentu wraz z księgami deuterokanonicznymi i apokryfami, tłum. i red. Remigiusz Popowski. 2013. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Vocatio.
TEKSTY KLASYCZNE:
De exilio. Plutarchi Moralia, t. 7, red. Phillip Howard De Lacy i Benedict Einarson. 1968repr.. Cambridge: Harvard University Press.
De pace. 1942 (1966repr.). (orat. 8), W: Isocrate. Discours, t. 3, red. Georges Mathieu. Paris: Les Belles Lettres.
Diogenes Laertios. Lives of Eminent Philosophers, red. Robert Drew Hicks, t. 1-2. 1925 (1966repr.). London-New York: Heinemann Press i G. P. Putnamʼs Sons.
Oratores Attici. Fragmenta, red. Johann Georg Baiter i Hermann Sauppe. 1850 (1967repr.). Hildesheim: Olms.
Phaedrus. Platonis opera, t. 2, red. John Burnet. 1901 (1967repr.). Oxford: Clarendon Press.
Symposium. Platonis opera, t. 2, red. John Burnet. 1901 (1967repr.). Oxford: Clarendon Press.
SŁOWNIKI I LEKSYKONY:
Bauer, Walter et al. 20003. A Greek-English Lexicon of the New Testament and other Early Christian Literature. Based on Walter’s Bauer, Griechisch-Deutsches Wörterbuch zu den Schriften des Neuen Testaments und der frühchristlichen Literatur (= BDAG). Chicago-London: The University of Chicago Press.
Liddel, Henry George i Robert Scott. 1996 repr.. A Greek-English Lexicon. Revised and Augmented throughout by Henry Stuart Jones, with the Assistance of Roderick McKenzie and with the Cooperation of Many Scholars. With a Supplement, New (Ninth) Edition Completed, Oxford: Clarendon Press.
Słownik grecko-polski, t. 1-4. red. Zofia Abramowiczówna. 1958-1965. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Wielki słownik grecko-polski, red. Remigiusz Popowski. 20064. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”.
Valpy, Francis Edward Jackson. 1860. The Etymology of the Words of the Greek Language. In Alphabetical Order, with the Omission Generally of Plants and sometimes of the More Uncommon Animals. London: Longman, Green, Longman and Roberts.
NARZĘDZIA GRAMATYCZNE:
Blass, Friedrich et al. 1961. A Greek Grammar of the New Testament and Other Early Christian Literature. A Translation and Revision of the Ninth-Tenth German Edition Incorporating Supplementary Notes of Albert Debrunner (= BDR). Chicago i London: Cambridge University Press i The University of Chicago Press.
Lausberg, Heinrich. 2002. Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, tłum. Albert Gorzkowski. Bydgoszcz: Wydawnictwo „Homini”.
Mateos, Juan. 1977. El aspecto verbal en el Nuevo Testamento. Madrid: Ediciones Cristiandad.
Piwowar, Andrzej. 2010. Greka Nowego Testamentu. Gramatyka. Kielce: Instytut Teologii Biblijnej „Verbum”.
Piwowar, Andrzej. 2017. Składnia języka greckiego Nowego Testamentu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Smyth, Herbert Weir. 1984ren.. Greek Grammar. Cambridge: Harvard University Press.
Zerwick, Maximilian. 1963 (19832nd repr.). Biblical Greek. Rome: Editrice Pontificio Istituto Biblico.
LITERATURA PRZEDMIOTU:
Aletti, Jean-Noël. 2001. Saint Paul Épître aux Éphésiens. Paris: J. Gabalda et Compagnie.
Best, Ernest. 1998. A Critical and Exegetical Commentary on Ephesians. Edinburgh: T&T Clark.
Bielecki, Stanisław. 2000. Modlitwa wsparciem dla ewangelizacji według Rz 15,30-32, Ef 6,18-20, Kol 4,2-4 i 1 Tm 2,1-7. W: Wszystko czynię dla Ewangelii. Księga pamiątkowa ku czci o. prof. Hugolina Langkammera OFM, red. Gabriel Witaszek, Antoni Paciorek i Andrzej Kiejza, 51-68. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Bornkamm, Günther. 1993repr.. πρεσβεύω. W: Theological Dictionary of the New Testament, t. 6, red. Gerhard Kittel, 681-683. Grand Rapids: Eerdmans.
Grundmann, Walter. 1993repr.a. ἵστημι. W: Theological Dictionary of the New Testament, t. 7, red. Gerhard Kittel, 636-653. Grand Rapids: Eerdmans.
Grundmann, Walter. 1993repr.b. προσκαρτέρησις. W: Theological Dictionary of the New Testament, t. 3, red. Gerhard Kittel, 617-620. Grand Rapids: Eerdmans.
Hahn, Hans-Christoph. 19762. παρρησία. W: The New International Dictionary of New Testament Theology, t. 2, red. Colin Brown, 733-736. Grand Rapids: Zondervan.
Hoehner, Harold W. 2002. Ephesians. An Exegetical Commentary. Grand Rapids: Baker Academic.
Lincoln, Andrew T. 1989. Ephesians. Dallas: Word Books.
Mazur, Roman. 2008. Peroracja: Ef 6,10-20 – walka duchowa i modlitwa. W: „Przekonywał ich o Chrystusie”. Paweł – apostoł i wojownik Chrystusa (Hermeneutica et Judaica, t. 2), red. Roman Pindel i Sylwester Jędrzejewski, 63-76. Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie – Wydawnictwo Naukowe.
Mazur, Roman. 2010. La retorica della Lettera agli Efesini. Milano: Franciscan Printing Press i Edizioni Terra Santa.
Neumann, Nils. 2015. Die πανοπλία Gottes. Eph 6,11-17 als Reflexion der Belagerung einer Stadt. Zeitschrift für die neutestamentliche Wissenschaft, 106(1), 40-64.
O’Brien, Peter Thomas. 1999. The Letter to the Ephesians. Leicester: Apollos.
Olivier, Johannes Petrus Jacobus. 1997. קֽוֹמְמִיּוּת. W: New International Dictionary of the Old Testament Theology and Exegesis, t. 3, red. Willem A. VanGemeren, 902. Grand Rapids: Zondervan.
Scarpat, Giuseppe. 2001. Parrhesia greca, parrhesia cristiana. Brescia: Paideia.
Schlier, Heinrich. 1991repr.. παρρησία, παρρησιάζομαι. W: Theological Dictionary of the New Testament, t. 5, 871-886. Grand Rapids: Eerdmans.
Schnackenburg, Rudolf. 1982. Der Brief an die Epheser. Evangelisch-katolischer Kommentar zum Neun Testament. Zürich: Benzinger Verlag.
Thielman, Frank. 2010. Ephesians. Grand Rapids: Baker Academic.