Zachowania patologiczne z perspektywy przeżyć i doświadczeń sprawcy

  • Grzegorz Kudlak Uniwersytet Warszawski
Słowa kluczowe: sprawca, dewiacja, norma, resentyment, religia, transcendencja, patologia społeczna, teoria naznaczania społecznego, wartości, sens życia, duchowość

Abstrakt

Skutki i uwarunkowania społeczne zachowań dewiacyjnych wydają się dość szeroko opisane i są podstawową motywacją do interwencji karnych i resocjalizacyjnych, mających na celu głównie ochronę interesów i dóbr społecznych przed zagrażającą im jednostką lub grupą. Zagadnieniem kontrowersyjnym wydaje się kwestia cierpienia i szkód dotyczących samego sprawcy (sprawców) tych działań. W niniejszym opracowaniu podjęto próbę analizy wybranych aspektów patologii społecznej z perspektywy jednostki, która jest jej podmiotem, sprawcą lecz jednocześnie w pewnym stopniu główną ofiarą własnych zachowań. Omawiane wymiary to perspektywa psychospołeczna, etyczna i transcendentalna omawianego zjawiska, odpowiadająca odpowiednio roli mechanizmów psychologicznych i społecznych oraz przestrzeni wartości i duchowości sprawcy.

Bibliografia

Allport Gordon. 1988. Osobowość a religia. Warszawa: PAX.

Becker Howard. 1963. Outsiders: Studies in the Sociology of Deviance. Glencoe: The Free Press.

Bielicki Eugeniusz. 1995. Młodociani przestępcy: ich wartości i orientacja wartościująca. Bydgoszcz: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy.

Czapów Czesław. 1978. Wychowanie resocjalizujące. Elementy metodyki i diagnostyki. Warszawa: PWN.

Czyżowska Dorota, Adam Niemczyński, Ewa Kmieć. 1993. „Formy rozumowania moralnego Polaków w świetle danych z badania metodą Lawrence'a Kohlberga”. Kwartalnik Polskiej Psychologii Rozwojowej 2 : 19-39.

Dąbrowski Kazimierz. 1979. Osobowość jej kształtowanie poprzez dezyntegracje pozytywną. Warszawa: PTHP.

Dobieszewski Adolf. 2014. „Przyczyny i przejawy patologii społecznej”. Polityka i społeczeństwo, 1/2014 : 153-166.

Doyle Derek. 1992. “Have we looked beyond the physical and psychosocial?”. Journal of Pain and Symptom Management 7(5) : 302-11.

Fromm Erich. 1968. Szkice z psychologii religii. Warszawa: PAX.

Gadacz Tadeusz. 2009. Historia filozofii XX wieku. Nurty. T. 1: Filozofia życia. Pragmatyzm. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Gibbs, J. C. (2003), Moral development and reality. Beyond the theory of Kohlberg and Hoffman. Thousand Oaks: Sage Publications.

Griffith John. 2013. Religia, która uzdrawia, religia, która szkodzi. Wskazówki dla terapeutów i szukających pomocy. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Hołyst Brunon. 1999. Kryminologia. Warszawa: PWN.

Jarosz Maria. 1975. Wybrane zagadnienia patologii społecznej. Warszawa: WSiP.

Jaworowska Anetta. 2012. Leksykon resocjalizacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Jonata Pasquale. 1993. Psychoterapia a problemy życia religijnego. Kraków: Wydawnictwo M.

Kitsue John. 1962. “Societal Reaction to Deviant Behavior: Problems of Theory and Method”. Social Problems 9 : 247–256.

Kojder Andrzej. 1980. „Co to jest teoria naznaczenia społecznego?”. Studia Socjologiczne 3 (78) : 45–65.

Kohlberg Lawrence. 1969. Stage and sequence: The cognitive-developmental approach to socialization. W Handbook of socialization on theory and research, 347–380. New York: Rand McNally.

Kohlberg Lawrence. 1984. Essays on moral development: The psychology of moral development (vol. 2). San Francisco: Harper and Row.

Kwaśniewski Jerzy. 1991. Zakres pojęcia i problematyka patologii społecznej. W Patologia społeczna. Wybrane problemy, 18-28. Warszawa: WSPS.

Laskowska Katarzyna. 2009. „Rola prawa karnego w ograniczaniu patologii jako poważnego zagrożenia dla społeczeństwa XXI wieku”, Archiwum Kryminologii, TOM XXXI (2009) : 147–158.

Lemert Edwin. 1951. Social Pathology. A Systematic Approach to the Theory of Sociopathic Behavior. New York: McGrew-Hill.

Liau Albert, Alvaro Barriga, John Gibbs. 1998. “Relations between self-serving cognitive distortions and overt vs. covert antisocial behavior in adolescents”. Aggressive Behavior 24 : 335–346.

Maslow Abraham. 1990. Motywacja i osobowość. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.

Michalczyk Tadeusz. 1995. Wybrane zagadnienia patologii społecznej. Opole: Wydawnictwo UO.

Michałowska Elżbieta. 2010. Między rygoryzmem a tolerancją. Młodzież wobec zjawiska patologii społecznej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Niewiadomska Iwona. 2007. Osobowościowe uwarunkowania skuteczności kary pozbawienia wolności. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Obuchowski Kazimierz. 2000. Człowiek intencjonalny, czyli o tym, jak być sobą. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Oleś Piotr. 1998. Kwestionariusz do Badania Kryzysu w Wartościowaniu: Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.

Palmer Emma. 2003. “An overview of the relationship between moral reasoning and offending”. Australian Psychologist 38 : 165–174.

Palmer Emma, Clive Hollin. 2000. “The interrelations of socio-moral reasoning, perceptions of own parenting and attributions of intent with self reported delinquency”. Legal and Criminological Psychology 5 : 201–218.

Podgórecki Adam. 1969. Patologia życia społecznego. Warszawa: PWN.

Pospiszyl Iwona. 2010. Patologie społeczne. Warszawa: PWN.

Pytka Lesław. 1986. „Zakres pojęcia patologii społecznej”. Oświata i Wychowanie 40.

Ross Robert, Elizabeth Fabiano. 1985. Time to think: A cognitive model of delinquency prevention and offender rehabilitation. Johnson City: Institute of Social Sciences and Arts.

Siemaszko Andrzej. 1993. Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych. Warszawa: PWN.

Sperling Abraham. 1995. Psychologia. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Szacki Jerzy. 2002. Historia myśli socjologicznej. Warszawa: PWN.

Tannenbaum Frank. 1938. Crime and Community. New York: Ginn.

Tokarski Stanisław. 2011. Obraz Boga a dojrzałość osobowościowa. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Woronowicz Bogdan. 2009. Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia. Warszawa: Media Rodzina.

Wódz Jacek. 1883. Zjawiska patologii społecznej a sankcje społeczne i prawne. Gdańsk: Wydawnictwo Ossolineum.

Zarzycka Beata, Magdalena Dawidowicz, Ewa Koziatek. 2007. Typy samoświadomości a preferencja wartości. W Studia z psychologii w KUL, 25–38. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Opublikowane
2016-05-31
Dział
Z problematyki społeczno-pedagogicznej