Praktyka liturgiczna w „liber sacerdotalis” Alberta castellani (1523)
Abstrakt
Studium dotyczące historii sakramentu pokuty, a zwłaszcza jego praktyki duszpasterskiej, odsłania wciąż nowe, interesujące strony. Poznanie ich okazuje się użyteczne dla zrozumienia samego sakramentu, a zwłaszcza sposobu, w jaki na przestrzeni czasu wspólnota kościelna celebrowała ten sakrament na poziomie pasterzy jak i wiernych.
Ponowne odczytanie praktyki liturgicznej, którą ukazuje Liber Sacerdotalis Castellaniego stanowi ciekawy i przydatny wkład w zrozumienie, jak przebiegała celebracja sakramentu pokuty w czasach bezpośrednio poprzedzających Sobór Trydencki, oraz pozwala zweryfikować treść i formę celebracji, która pojawiła się następnie w rytuałach posoborowych.
Artykuł ukazuje kontekst sakramentu pokuty w świetle Mszału, wydanego po raz pierwszy w 1474, oraz na tle wielkich rytuałów, charakterystycznych dla całego wieku XVI. Czerpanie z tekstu oryginalnego pozwala uchwycić wiele szczegółów, które znajdujemy w 26 rozdziałach całego tekstu. Przejrzeć strony Sacerdotale, to jak zanurzyć się w praktyce kościelnej, dla której troska o poprawność kanoniczną spowiedzi ukazuje się w sposób ewidentny.
Bibliografia
Löwenberg B., Das Rituale des Kardinals Julius Antonius Sanctorius. Ein Beitrag zur Entstehungsgeschichte des Rituale Romanum = Excerptum e dissertatione, Pontif. Univ. Gregoriana, München, 11 München 1937 [= Löwenberg].
Cattaneo E., Il Rituale Romanum di Alberto Castellani, in: Miscellanea Liturgica in onore di S.E. il Cardinale Lercaro, vol. II, Roma 1967, p. 629-647.
Zanon G., Il catecumenato e il battesimo nel rituale del Cardinale G.A. Santori, Tesi di laurea nel Pontificio Istituto Liturgico, Roma 1984.
Introduzioni ai libri liturgici tridentini nella collana “Monumenta Liturgica Concilii Tridentini” e “Monumenta Studia Instrumenta Liturgica” editi dalla Lev dal 1997.
La Penitenza tra Gregorio VII e Bonifacio VIII. Teologia, pastorale, istituzioni (Lev 2013).
La Penitenza tra I e II millennio. Per una comprensione delle origini della Penitenzieria Apostolica (Lev 2012).
La Penitenzieria Aspotolica e il sacramento della penitenza. Percorsi storici-giuridici-teologici e prospettive pastorali (Lev 2009).
Missale Romanum. Mediolani 1474, I: Texte, ed. R. Lippe, London 1898.
Palazzo E., Les Rituels, in: idem, Le Moyen Ages. Des origines au XIIIe siècle, Beauchesne, Paris 1993.
Paleotti G., Discorso intorno alle immagini sacre e profane (1582), w: ed. S. Della Torre e G.F. Freguglia, “Monumenta Studia Instrumenta Liturgica” 25, LEV, Città del Vaticano 2002, p. XXXVIII + 285.
Pontificale, al Missale, al Breviarium e al Caeremoniale editi nella collana “Monumenta Liturgica Concilii Tridentini” (Lev 1997-2005, con ristampe nel 2012 del Missale e del Breviarium).
Rituale Romanum. Editio Princeps (1614), Lev, Città del Vaticano 2004.
Sorci P., I libri penitenziali e la celebrazione della riconciliazione, in: La penitenza tra Gregorio VII e Bonifacio VIII.
Zanon G., Catalogo dei Rituali liturgici italiani dall’inizio della stampa al 1614, Studia Patavina 31/3(1984), p. 497-564.
