Wyzwanie do zachowania tożsamości kulturowej w obliczu współczesnych zagrożeń

  • Jerzy Gocko, SDB Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Słowa kluczowe: tożsamość kulturowa, kultura, antropologia, indyferentyzm religijny, fundamentalizm, nacjonalizm, demokracja

Abstrakt

Tożsamość kulturowa może być analizowana z różnych perspektyw: antropologii kulturowej i społecznej, kulturoznawstwa, socjologii i innych nauk o człowieku i kulturze. W niniejszym studium podjęto refleksję nad tożsamością kulturową człowieka w ujęciu katolickiej teologii moralnej, a precyzyjniej: nad czynnikami mogącymi mieć wpływ na jej utratę. W pierwszej kolejności ukazano współczesny indyferentyzm religijny, odczytany jako swoistego rodzaju zagrożenie dla tożsamości w wymiarze wertykalnym. Indyferentyzm religijny wraz z pluralizmem na płaszczyźnie aksjologicznej oraz hybrydyzacją kultury jawi się – używając podziału właściwego dla klasycznej aretologii – jako swoistego rodzaju wypaczenie per defectum tożsamości kulturowej, zaś opisany w dalszej kolejności fundamentalizm oraz nacjonalizm jako wypaczenie per excessum. W ostatniej części zaprezentowano związek między wiernością tożsamości kulturowej a deficytami współczesnej demokracji.

Bibliografia

Benedict XVI. 2006. Message for XXXIX World Day for Peace „No peace without justice, no justice without forgiveness.” Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
Congregation for the Doctrine of the Faith. 2002. Doctrinal Note on some questions regarding The Participation of Catholics in Political Life. Vatican: Typis Polyglottis Vaticanis.
Cuda, Jerzy. 1999. Praktyczno-społeczne kryterium wiarygodności objawionego sensu historii. Analityczno-syntetyczne studium inspirowane paradygmatem nowej teologii politycznej. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
De Simone, Gaetano. 2003. „Etyczne problemy związane z demokracją.” Translated by Paweł Borkowski. Społeczeństwo 13: 865-874.
Dyczewski, Leon. 2000. „Tożsamość społeczno-kulturowa w globalizującym się świecie.” Kultura i społeczeństwo 44(1): 27-42.
Gocko, Jerzy. 2006. „Gospodarczo-etyczne problemy życia międzynarodowego.” In Henryk Skorowski, Jarosław Koral and Jerzy Gocko. Świat u progu XXI wieku. Wybrane zagadnienia z problematyki międzynarodowej. Studium z katolickiej nauki społecznej. 317-461. Warszawa-Tyczyn: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Społeczno-Gospodarczej.
Huntington, Samuel P. 1996. The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order. New York: Simon & Schuster.
John Paul II. 1991. Encyclical Letter „Centesimus annus.” Vatican: Typis Polyglottis Vaticanis.
John Paul II. 1993. Encyclical Letter „Veritatis Splendor.” Vatican: Typis Polyglottis Vaticanis.
John Paul II. 1994. „Address to the Diplomatic Corps Accredited to the Holy See.” L’Osservatore Romano (Weekly Edition in English) 3: 1, 2, 8.
John Paul II. 1998. Encyclical Letter „Fides et Ratio.” Città del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis
John Paul II. 2002. Message for XXXV World Day For Peace „In Truth, Peace.” Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
John XXIII. 1963. Encyclical Letter „Pacem in Terris.” Vatican: Typis Polyglottis Vaticanis.
Kempny, Marian and Woroniecka Grażyna. 1999. „Wprowadzenie. Globalizacja kulturowa i religia dziś.” In Religia i kultura w globalizującym się świecie, edited by Marian Kempny and Grażyna Woroniecka. 7-14. Kraków: Nomos.
Kempny, Marian. 2000. „Czy globalizacja kulturowa współdecyduje o dynamice społeczeństw postkomunistycznych.” Kultura i społeczeństwo 44(1): 5-26.
Otwinowski, Adam. 2005. Współczesne zagrożenia pokoju w świetle nauczania Jana Pawła II. Studium teologicznomoralne. Lublin: (mps).
Ritzer, George. 1997. Mcdonaldyzacja społeczeństwa. Translated by Sławomir Magala. Warszawa: Warszawskie Wydaw. Literackie „Muza”.
Sanna, Ignazio. 2003. „Wyzwania dla antropologii chrześcijańskiej w czterdzieści lat po „Pacem in terris.” Translated by: Tadeusz Żeleźnik. Społeczeństwo 13: 815-835.
Second Vatican Council. 1965. Pastoral Constitution on the Church in the Modern Word „Gaudium et spes.” Vatican: Typis Polyglottis Vaticanis.
Stolarczyk, Ireneusz. 2003. Dylematy globalizacji. Kryteria wartościowania zmian społecznych w kontekście nauczania społecznego Kościoła. Tarnów: Biblios.
Zabielski, Józef. 1999. Współczesny indyferentyzm religijny. Studium teologicznomoralne. Białystok: Kuria Metropolitalna Białostocka. Wydział Duszpasterstwa.
Opublikowane
2016-12-31
Dział
Z problematyki teologicznej