Dyskusja nad powołaniem centralnego Polskiego Instytutu Archeologicznego w latach 1919 – 1923

  • Marcin Karczewski Warszawa
Słowa kluczowe: Państwowy Instytut Archeologiczny, Państwowy Instytut Prehistoryczny, historia archeologii

Abstrakt

Artykuł prezentuje pierwszą próbę powołania polskiego centralnego instytutu archeologicznego mającą miejsce w latach 1919-1923. Autor prezentuje główne projekty instytutu dyskutowane w środowisku polskich archeologów oraz stara się wyjaśnić przyczyny upadku idei powołania instytutu na tle rozłamu w polskim środowisku archeologicznym.

Bibliografia

Dekret Rady Regencyjnej o opiece nad zabytkami sztuki i kultury. Dziennik Praw, 1918, poz. 36, nr 16.

Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie utworzenia Państwowego Grona Konserwatorów Zabytków Przedhistorycznych, Projekt statutu PGKZP. 1920. Wiadomości Archeologiczne, 5(1-2), 78-81.

Sprawozdanie z IV Konferencji Konserwatorów Okręgowych odbytej w Krakowie w dn. 26-28 listopada 1923 r. 1923. Wiadomości Archeologiczne, 8(1), 56-59.

Projekt statutu Państwowego Instytutu Prehistorycznego. 1923. Wiadomości Archeologiczne, 8(1), 59-63.

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o Państwowym Muzeum Archeologicznych z dnia 22 III 1928 r. 1928. Wiadomości Archeologiczne, 10, 176-177.

Archiwum Akt Nowych w Warszawie (AAN). Materiały Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (14), AAN, B-9264, k. 3-5: Rozporządzenie Rady Ministrów w przedmiocie utworzenia Państwowej Komisji Archeologicznej i Państwowego Instytutu Archeologicznego.

Abramowicz, Andrzej. 1991. Historia archeologii polskiej XIX i XX wieku. Warszawa-Łódź: Wydawnictwo IHKM PAN.

Antoniewicz, Włodzimierz. 1918. O opiekę państwową dla archeologii przeddziejowej w Polsce. Przewodnik Naukowo-Literacki, 44(11), 1086-1100.

Blombergowa, Maria Magdalena. 1999. Urzędowa opieka nad zabytkami archeologicznymi pod zaborami i w Polsce niepodległej do roku 1928. W: Tadeusz Roman Żurowski i konserwatorstwo archeologiczne w Polsce XX wieku, red. Zbigniew Kobyliński i Jacek Wysocki, 133-145. Warszawa: SNAP Oddział w Warszawie.

Bulanda, Edmund. 1920. Projekt statutu Państwowego Instytutu Archeologicznego. Wiadomości Archeologiczne, 5(1-2), 84-86.

Demetrykiewicz, Włodzimierz. 1920. W sprawie gruntownej reformy i nowego urządzenia instytucji publicznych przeznaczonych do badań naukowych nad wykopaliskami archeologicznymi w Polsce, jako też dla umiejętnej ich ochrony. Wiadomości Archeologiczne, 5(1-2), 3-20.

Demetrykiewicz, Włodzimierz. 1923. Uwagi do projektu statutu PIP. Wiadomości Archeologiczne, 8(1), 63-64.

Karczewski, Marcin. 2015. Państwowe Grono Konserwatorów Zabytków Archeologicznych i Państwowe Muzeum Archeologiczne: Ich rola w ochronie zabytków archeologicznych. Seminare, 36(4), 183-197.

Kozłowski, Stefan Karol. 2009. Włodzimierz Antoniewicz: Profesor z Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo UW.

Kozłowski, Stefan Karol. 2012. Tak wiele – tak nieliczni: Młoda archeologia polska 1905-1928. Warszawa-Łódź: Wydawnictwo UW.

Kozłowski, Stefan Karol. 2014. Muzeum. W: Stefan Krukowski i jego przygoda z PMA, red. Stefan Karol Kozłowski, 19-58. Warszawa-Łódź: Wydawnictwo UW.

Lech, Jacek. 1999. Between captivity and freedom: Polish archeology in 20th century. Warszawa: Wydawnictwo IAiE PAN.

Stolpiak, Barbara. 1984. Rozwój prahistorii Polskiej w okresie 20-lecia międzywojennego, cz. 1: 1918-1928. Poznań: Wydawnictwo UAM.

Wysocki, Jacek. 1999. Konserwatorstwo archeologiczne w Polsce w latach 1920-1940. W: Tadeusz Roman Żurowski i konserwatorstwo archeologiczne w Polsce XX wieku, red. Zbigniew Kobyliński i Jacek Wysocki, 133-145. Warszawa: Wydawnictwo SNAP Oddział w Warszawie.

Wysocki, Jacek. 2009. Państwowe Grono Konserwatorów Zabytków Przedhistorycznych („tekst wspierający” w aneksie książki). W: Stefan Karol Kozłowski. Włodzimierz Antoniewicz: Profesor z Warszawy, 243-251. Warszawa: Wydawnictwo UW.

Opublikowane
2018-10-22
Dział
Z problematyki historycznej