Okoliczności powstania Niższego Seminarium Towarzystwa Salezjańskiego w Reginowie w okresie II Rzeczypospolitej
Słowa kluczowe:
Reginów, seminarium, Archidiecezja Wileńska, salezjanie, historia salezjańska, św. Jan Bosko, Druga Rzeczpospolita, kresy, sowietyzacja, Białoruś
Abstrakt
W artykule autor przedstawia okoliczności powstania Niższego Seminarium Duchownego Towarzystwa Salezjańskiego w Reginowie nad rzeką Szczarą. Okres działalności salezjanów na tym terenie przypada na lata 30-te XX wieku. Autor opisał szczegółowo historię dworu w Reginowie oraz nakreślił powiązania rodzinne darczyńców – rodu Balińskich i Jundziłłów. Seminarium Misyjne, które rozpoczęło kształcenie chłopców w 1937 roku, istniało jedynie dwa lata i zakończyło swoją działalność wraz z wybuchem II wojny światowej. Po zakończonych działaniach wojennych salezjanie już nigdy tam nie powrócili, a Reginów został wcielony do Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (obecnie Republika Białoruś).
Bibliografia
Aftanazy, Roman. 1992. Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, województwa brzesko-litewskie, nowogródzkie. Wrocław: Ossolineum.
Archiwum Salezjańskiej Inspektorii Krakowskiej – ASIK (279), Ślósarczyk, Jan. 1960. Historia Prowincji świętego Jacka Towarzystwa Salezjańskiego w Polsce, t. 2: Lata międzywojenne 1919-1939 (mps). Pogrzebień.
Archiwum Salezjańskiej Inspektorii Warszawskiej – ASIW, Teka: Reginów.
Catalogus ecclesiarum et cleri archidioecesis vilnensis pro anno domini 1939. 1939. Vilnae: Officina Typographica Archidioecesana.
Cmentarze. 2016. Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne. Dostęp: 1.03.2016. http://cmentarze.um.warszawa.pl/pomnik.aspx?pom_id=16229.
Dziennik Ustaw 1926 nr 7 poz. 43. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 1926 r. o zmianie granic powiatów na obszarze województwa nowogródz-kiego.
Dziennik Ustaw 1932 nr 38 poz. 389. Ustawa z dnia 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa.
Elenco generale della Societá di S. Francesco di Sales. 1936-1945. Torino.
Gazda, Grzegorz. 2008. Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury pol-skiej. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
Informator polskich zakładów salezjańskich. Reginów. 1936. Pokłosie Salezjańskie, 1, 54.
Krawiec, Jan. 2004. Powstanie Towarzystwa św. Franciszka Salezego oraz jego organizacja i działalność na ziemiach polskich. Kraków: Poligrafia Inspektoratu To-warzystwa Salezjańskiego.
Kwiatkowski, Jerzy. 2011. Dwudziestolecie międzywojenne. Warszawa: Wydawnic-two Naukowe PWN.
Lietuvos Mokslų Akademijos Vrublevskių Biblioteka [Biblioteka Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich w Wilnie] – LMAVB, F. 318-21329. Teka: Reginów.
Mapy WIG. 2016. Mapa Taktyczna Polski, pas 37 słup 41 Byteń z 1932 r., wyd. Wojskowy Instytut Geograficzny. Dostęp: 3.03.2016. http://www.mapywig.org/m/WIG_maps/series/100K/P37_S41_BYTEN_1932_600dpi_bcuj298349-288251.jpg.
Nekrolog Józefa i Antoniny Balińskich. 1928. Kurjer Warszawski, 136, 13.
Niewęgłowski, Jan. 2011. Wychowawczo-społeczna działalność salezjanów w Pol-sce w latach 1898-1989. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego.
Pietrzykowski, Jan. 2007. Salezjanie w (Archi)Diecezji Wileńskiej w latach 1919-1939. W: Mój Kościół w historię wpisany. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Tadeuszowi Krahelowi, red. Tadeusz Kasabuła i Adam Szot, 366-378. Białystok: Archiwum Archidiecezjalne w Białymstoku.
Pietrzykowski, Jan. 2015. Towarzystwo Salezjańskie w Polsce w warunkach oku-pacji 1939-1945. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.
Salezjanie w Polsce. Z Księdzem Bosko Ojcem i Nauczycielem Młodzieży – po stu latach, red. Marian Dziubiński. 1998. Kraków: Poligrafia Salezjańska.
Sejm-Wielki. 2016. Genealogia potomków Sejmu Wielkiego. Dostęp: 1.03.2016. http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.172590.
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. 1888. T. IX, red. Bronisław Chlebowski i Władysław Walewski. Warszawa: Nakładem Wła-dysława Walewskiego, Druk „Wieku”.
Styrna, Stanisław. 1974. Zgromadzenie Salezjańskie w Polsce w poszukiwaniu form odpowiedzi na potrzeby wychowawcze i duszpasterskie w latach 1898-1974. W: 75 lat działalności salezjanów w Polsce. Księga pamiątkowa, red. Remigiusz Popow-ski, Stanisław Wilk i Marian Lewko, 11-36. Łódź-Kraków: Towarzystwo Salezjań-skie.
Świda, Andrzej. 1974. Salezjańskie szkolnictwo w Polsce (zarys). W: 75 lat działal-ności salezjanów w Polsce. Księga pamiątkowa, red. Remigiusz Popowski, Stani-sław Wilk i Marian Lewko, 37-58. Łódź-Kraków: Towarzystwo Salezjańskie.
Świda, Andrzej. 1984. Towarzystwo Salezjańskie (Rys historyczny). Kraków: In-spektorat Towarzystwa Salezjańskiego.
Z dalekiego wschodu – Reginów. 1938. Pokłosie Salezjańskie, 1, 27-28.
Ze świata salezjańskiego. Z Reginowa. 1936. Pokłosie Salezjańskie, 8-9, 267-268.
Żurek, Waldemar Witold. 1996. Salezjańskie szkolnictwo ponadpodstawowe w Pol-sce 1900-1963. Rozwój i organizacja. Lublin: Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego.
Żurek, Waldemar Witold. 1998. Jeńcy na wolności. Salezjanie na terenach byłego ZSRR po II wojnie światowej. Kraków: Poligrafia Salezjańska.
Żurek, Waldemar Witold. 2003. Salezjańscy męczennicy wschodu. Lublin: Jedność.
Archiwum Salezjańskiej Inspektorii Krakowskiej – ASIK (279), Ślósarczyk, Jan. 1960. Historia Prowincji świętego Jacka Towarzystwa Salezjańskiego w Polsce, t. 2: Lata międzywojenne 1919-1939 (mps). Pogrzebień.
Archiwum Salezjańskiej Inspektorii Warszawskiej – ASIW, Teka: Reginów.
Catalogus ecclesiarum et cleri archidioecesis vilnensis pro anno domini 1939. 1939. Vilnae: Officina Typographica Archidioecesana.
Cmentarze. 2016. Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne. Dostęp: 1.03.2016. http://cmentarze.um.warszawa.pl/pomnik.aspx?pom_id=16229.
Dziennik Ustaw 1926 nr 7 poz. 43. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 1926 r. o zmianie granic powiatów na obszarze województwa nowogródz-kiego.
Dziennik Ustaw 1932 nr 38 poz. 389. Ustawa z dnia 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa.
Elenco generale della Societá di S. Francesco di Sales. 1936-1945. Torino.
Gazda, Grzegorz. 2008. Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury pol-skiej. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
Informator polskich zakładów salezjańskich. Reginów. 1936. Pokłosie Salezjańskie, 1, 54.
Krawiec, Jan. 2004. Powstanie Towarzystwa św. Franciszka Salezego oraz jego organizacja i działalność na ziemiach polskich. Kraków: Poligrafia Inspektoratu To-warzystwa Salezjańskiego.
Kwiatkowski, Jerzy. 2011. Dwudziestolecie międzywojenne. Warszawa: Wydawnic-two Naukowe PWN.
Lietuvos Mokslų Akademijos Vrublevskių Biblioteka [Biblioteka Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich w Wilnie] – LMAVB, F. 318-21329. Teka: Reginów.
Mapy WIG. 2016. Mapa Taktyczna Polski, pas 37 słup 41 Byteń z 1932 r., wyd. Wojskowy Instytut Geograficzny. Dostęp: 3.03.2016. http://www.mapywig.org/m/WIG_maps/series/100K/P37_S41_BYTEN_1932_600dpi_bcuj298349-288251.jpg.
Nekrolog Józefa i Antoniny Balińskich. 1928. Kurjer Warszawski, 136, 13.
Niewęgłowski, Jan. 2011. Wychowawczo-społeczna działalność salezjanów w Pol-sce w latach 1898-1989. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego.
Pietrzykowski, Jan. 2007. Salezjanie w (Archi)Diecezji Wileńskiej w latach 1919-1939. W: Mój Kościół w historię wpisany. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Tadeuszowi Krahelowi, red. Tadeusz Kasabuła i Adam Szot, 366-378. Białystok: Archiwum Archidiecezjalne w Białymstoku.
Pietrzykowski, Jan. 2015. Towarzystwo Salezjańskie w Polsce w warunkach oku-pacji 1939-1945. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.
Salezjanie w Polsce. Z Księdzem Bosko Ojcem i Nauczycielem Młodzieży – po stu latach, red. Marian Dziubiński. 1998. Kraków: Poligrafia Salezjańska.
Sejm-Wielki. 2016. Genealogia potomków Sejmu Wielkiego. Dostęp: 1.03.2016. http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.172590.
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. 1888. T. IX, red. Bronisław Chlebowski i Władysław Walewski. Warszawa: Nakładem Wła-dysława Walewskiego, Druk „Wieku”.
Styrna, Stanisław. 1974. Zgromadzenie Salezjańskie w Polsce w poszukiwaniu form odpowiedzi na potrzeby wychowawcze i duszpasterskie w latach 1898-1974. W: 75 lat działalności salezjanów w Polsce. Księga pamiątkowa, red. Remigiusz Popow-ski, Stanisław Wilk i Marian Lewko, 11-36. Łódź-Kraków: Towarzystwo Salezjań-skie.
Świda, Andrzej. 1974. Salezjańskie szkolnictwo w Polsce (zarys). W: 75 lat działal-ności salezjanów w Polsce. Księga pamiątkowa, red. Remigiusz Popowski, Stani-sław Wilk i Marian Lewko, 37-58. Łódź-Kraków: Towarzystwo Salezjańskie.
Świda, Andrzej. 1984. Towarzystwo Salezjańskie (Rys historyczny). Kraków: In-spektorat Towarzystwa Salezjańskiego.
Z dalekiego wschodu – Reginów. 1938. Pokłosie Salezjańskie, 1, 27-28.
Ze świata salezjańskiego. Z Reginowa. 1936. Pokłosie Salezjańskie, 8-9, 267-268.
Żurek, Waldemar Witold. 1996. Salezjańskie szkolnictwo ponadpodstawowe w Pol-sce 1900-1963. Rozwój i organizacja. Lublin: Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego.
Żurek, Waldemar Witold. 1998. Jeńcy na wolności. Salezjanie na terenach byłego ZSRR po II wojnie światowej. Kraków: Poligrafia Salezjańska.
Żurek, Waldemar Witold. 2003. Salezjańscy męczennicy wschodu. Lublin: Jedność.
Opublikowane
2017-03-31
Dział
Z problematyki historycznej
